Tiksinti, Horacio Castellanos Moya'nın ülkesine karşı acımasız eleştiriler yönelttiği bir roman. Ülkesinden ayrılarak Kanada'ya yerleşen, sanat tarihi profesörü Vega, annesinin ölümüyle ülkesine döner zira mirastan pay almasının şartıdır bu. Okuldan tek arkadaşı Moya'ya ülkesi hakkında düşündüklerini, yaşadıklarını etraflıca anlatır, daha doğrusu kusar. Ülkesinin her şeyinden tiksindiğini, annesinin isteği olmasa kesinlikle dönmek istemediğini ifade eder. Moya ülkesinden öyle tiksinmiştir ki Moya'ya aklından geçen her şeyi anlatır. El Salvador'un pilsener birasından, tortellisine, deniz ürünlerinden, televizyon merakına, sanat yoksunluğundan politikacıların kan emici ve sadece çıkarlarını düşünen sefih insanlar olmalarına kadar bir yığın şeyden yakınır Moya. Kanada'dan ülkesine dönüşte başlamıştır tiksintisi. Ülkesinin insanlarını görmeye onların tiksinç davranışlarına tahammül edememektedir. El Salvador'da doğmasının ve gençliğini burada geçirmesinin büyük bir şanssızlık olduğunu söyler. Öyle ki kardeşinden ve ailesinden bile tiksinmektedir. Evin satışından sonra eline geçen parayla bir an önce Kanada'ya dönüp konforlu yaşamına dönmeyi düşünmektedir. Kardeşi ve kardeşinin arkadaşıyla dışarı çıktığı bir akşam pasaportunu yitirdiğini zanneder ve tiksindiği bu ülkede kalma düşüncesi bile Vega'nın sinirini bozmaya yetecektir ta ki pasaport arabada bulunup da içi rahatlayana kadar. Moya, Tiksinti romanından sonra ölüm tehdidi de almıştır, ikinci cildi yazmasını isteyen insanların varlığından da haberdardır. Askerlerden komünistlere bütün siyaset adamlarından tiksinir. İç savaşta yüz bin insanın ölümünden sorumlu tutar onları. Savaş bittikten sonra da her iki tarafın gerçek yüzünü görür ve kandan beslenen mahluklar olarak tanımlar onları. Ülkede sanat ve sanatçı yoktur, eğitim yoktur, tarihe merak yoktur, gazetelerde doğru dürüst başyazar bulunmaz. Vega bunları dile getirerek ülkesinin maddi ve manevi varlıklarından tiksindiğini, aldığı dinî eğitimin yıllarını heba ettiğini vurgular. Thomas Bernhard okumadım, üslubu ve anlatısı hakkında bilgim yok. Moya Bernhard'dan etkilendiğini ve ona öykündüğünü belirtiyor. Romanın alt başlığını Thomas Bernhard El Salvador'da diye koymuş. Bernhard'ın ülkesine, duyduğu şehir olan Salzburg'a olan eleştirisinden hareketle böyle bir roman yazma gereği duymuştur. Dolayısıyla üslubu da aynen Bernhard'ınki gibidir. Moya'nın Tiksinti'deki gibi bir roman okumadığım için bana oldukça çarpıcı geldi. Bir insan doğup büyüdüğü, gençliğini geçirdiği şehrinden ülkesinden bu kadar nefret edebilir mi? Belki siyasi sığınmacılarda bu duygu yoğun olarak vardır ama herhangi bir baskıya maruz kalmayan insanların böyle düşünmeleri ve hissetmeleri normal midir? Bu soruyu cevaplarsam normal olduğunu düşünmüyorum ama iç savaş geçirmiş, yıkıma uğramış ve geçer akçe olarak zenginliğin baz alındığı ve insanî değerlerin ayak altına alındığı bir ülke için böyle düşünmek belki normal olabilir. Tiksinti'yi zevkle, bir çırpıda okudum. Arkadaşla sohbet esnasında söylenen sözlerin yazıya geçirilmesi biçiminde bir üslup kullanılmış. Üslup açısından değil ama anlatının benim için yeni olması hasebiyle ilgimi çektiğini ve en nihayetinde romanı okumaktan hoşnut olduğumu söyleyebilirim. Tabii bunun yanında ülkesine yabancılaşan bir insanın hâletiruhiyesinin nasıl böyle tiksinti duyacak kadar bozulduğunu anlamaya çalıştım ama sanırım bu kolay değil. Sonuç olarak Tiksinti, gerek üslup açısından gerekse içerik açısından okunması gereken bir kitap.

TiksintiHoracio Castellanos Moya · Notos Kitap Yayınları · 2019341 okunma

·

23 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hasan Hüseyin AKKAŞ