Kitap Nazım Hikmet'in en önemli iki eserini inceliyor. İlk kısım Kuvayi Milliye'ye ayrılmış; Şair, askeri isyana teşvik suçuyla 28 yıla mahkum olduktan sonra, kendisine üstü kapalı verilen hapisten çıkma vaatlerinin de etkisiyle (devlet erkanından bazı isimlerin tavsiyesiyle) bu eseri yazmaya başlıyor.Eserin yazilmasiyla Nazım Hikmet'in devletle olan sorunları çözülecek ve özgürce yaşamasının önündeki engeller ortadan kalkacak, bir bakıma rejimle arasında barış imzalanacak düşünceleri hakim. Bı sure sonra verilen vaatlerin arkasının gelmeyeceğini anlayıp metni yayımlamaktan vazgeçiyor ancak hapisten çıkınca yaşadığı maddi zorluklar sebebiyle telif hakkini İnkılap yayınevine veriyor. SSCB'ye kaçıyor ve ölümüne kadar bir daha Kuvayı Milliyeyi anmiyor, yok sayıyor. Ancak Kuvayı Milliye'yi, onunla tümüyle çatışan ideolojik arka plana sahip Memleketimden İnsan Manzaraları'nın içinde kullanıyor. Atatürk'ü, Nutuk'u ya da onun taşıyıcısı olan istisnasız her bir satırı Memleketimden İnsan Manzaraları'nın dışında bırakıyor. ".... birdenbire beş adım sağında onu gördü. Paşalar onun arkasındaydılar. O, saati sordu. Paşalar "üç" dediler. Sarışın bir kurda benziyordu. Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı. Yürüdü uçurumun başına kadar, eğildi,durdu. Bıraksalar İnce,uzun bacakları üstünde yaylanarak ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak Kocatepe'den Afyon ovasına atlayacaktı. ..." Mustafa Kemal Atatürk'ün kırık kaburgasıyla Büyük Taarruz için ordunun başına geçmesi, şiirin bu kısmında Afyon Kocatepe'de göründüğü sahne her okuyuşumda tüylerimi diken diken etmiştir. Bu kadar etkilenerek okuduğum bir eserin zorlamayla, şairin gerçek duyguları olmadan, bir nevi çıkar için yazılmış olduğunu öğrenmek beni hayal kırıklığına uğrattı. Zaten burada Atatürk'ü tasvir ettiği kısmı Memleketimden İnsan Manzaraları'na dahil etmiyor. Diğer yandan Stalin ve Leninden bahsederken yazdığı şu satırlar " Ve Kremlin'de çelik adam Ve Kremlin'de Bolşevik Telaşa düşmeyen, şaşırmayan, tereddütsüz gözleri ve pos bıyıklarıyla örtülü Yirminci yüzyılın en akıllı ağızlarından biri. Ve Granit kabrinde Lenin Ve karların üstünde muzaffer gülümseyişi onun." Atatürk'ten bahsederken asla kullanmadığı bir beğeniyi dile getiriyor. Nazım Hikmet'in bu noktada tam bir vizyonsuzluk sergilediğini söylemek isterim. Mustafa Kemal Atatürk'ün mücadelesine şahit olan bir Türk olup, pos bıyıklı Stalin'e hayran olmak başka türlü ifade edilemez benim gözümde. Devam edersek; Memleketimden İnsan Manzaraları'nda defalarca milli mücadelenin, bağımsızlığı kazanmak üzere, emperyalizme karşı girişilen topyekûn bir halk hareketi olduğu vurgusu yapılıyor. Şairin marksizmle şekillenen dünya görüşünde, emperyalizme karşı girişilen savaşların nihai hedefiyse sosyalizmle sonuçlanacak bir devrim gerçekleştirmek. Sonuç Sosyalizm değilse o mücadelenin iyi bir sonuç vermesinin mümkün olamayacağını, bütün çabaların boşa gittiğini anlatmak istiyor. Bu sebeple Kuvayı milliyede savaş kahramanı olan Kerim'in öyküsünü alıp MİM'da perişan olmuş bir şekilde kurgulayarak bitiriyor. Savaş kahramanları açlık sefalet içindeyken, asker kaçağı dolandırıcıları tahtlarina oturtuyor ve okuyucuya sürekli şu mesajı veriyor; mevcut rejim "iyi" leri sömürüyor, "kötü" leri mutlu kılıyor. " Kerim alışmıştı senelerdir İnsanlarla bir acayip maceraya girmeye: Hiçbir şey istemeyip onlardan Her isteneni vermeye" Bu arada Nazım'ın buradaki anlatı tarzı belli ki İnce Memed'i yazarken Yaşar Kemal'e bir nevi kılavuz olmuş. İki eseri de okuyanlar bu benzerliği hemen fark edecektir. Sonuç olarak, Nazım Hikmet benim gözümde muhteşem bir şair hangi ideolojiye inandığı da bunu değiştiremez. Onun o memleket hasretini anlatışları, olağan bir durumu olağan kelimelerle anlatıp yine de insanın kalbine mıh gibi çivileyişi, saf yetenek başka bir şey diyemem. Lâkin bazı meseleler vardır ki, ideolojiler, şairler, sanat,siyaset vs. herşeyin üzerindedir. Ne Mustafa Kemal Atatürk'ün ne de Cumhuriyet'in değeri, iki mısra şiirle ya da bir kaç kurgu metinle düşürülemez. Buna burun kıvıran, küçük görüp başkalarının yaptıklarına özenen, ancak ve sadece kendinden kaybeder. İyi okumalar.

Kayıp Destanın İzindeErkan Irmak · İletişim Yayınları · 20115 okunma

·

44 görüntüleme

Canan Rüzgar

@CananRuzgar ·

22 Kasım 2020 23:23

Resmen karşılıklı oturmuşuzda bana anlatiyormuşsun gibi okudum yani senin sesinle.Ve her cümlene katılıyorum.

Gamze

@GamzeTonka ·

24 Kasım 2020 13:47

Bundan sonra Nazım düşünsün :)

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.