Kitapçılar çarşısı sadece entelektüel hayatın değil, günlük yaşamın da bir parçası hâline gelecek derecede o kadar merkezileşmişti ki, bunun en önemli göstergelerinden biri Câhiz'ın Ebü Ubeyde'den naklettiği şu cümledir: “Mühelleb vasiyetinde şöyle dedi: Ey oğulcuğum sana, zırh satıcıları ve kitapçılar dışında çarşılarda dolaşmamanı tavsiye ediyorum”! Bağdat'taki kitapçılar çarşısında tedavüle giren kitap yekünüyle ilgili olarak, Ya'kübi'nin el-Buldân'da verdiği bilgi dikkat çekicidir. Ya'kübi, Bağdat'ın doğusunda Bâbu't-tâk'ta bulunan ve bilginler için bir çekim merkezi rolü icra eden verrâklar çarşısında yüz kadar kitapçı bulunduğunu söyler.” Bu kitapçıların ellerindeki metinleri ne kadar hızlı tedavüle soktuklarını gösteren bir örnekise filozof Yahyâ b. Adi'dir. İbnu'n-Nedim'in aktardığına göre, mezkür çarşıda verrâklık yapan Yahyâ b. Adi, çok fazla metin istinsah ettiğini ve bunun sağlığına zarar verebileceği uyarısında bulunan İbnu'n-Nedim'e istinsah ettiği metinlerin çokluğuna şaşırmaması gerektiğini, bu mesleğin ancak sabırla yürütülebileceğini söyler ve şöyle cevap verir: “Taberi tefsirinden iki nüsha istinsah edip mülüku'l etrâf'a gönderdim. Sayılamayacak kadar çok kelamcı eseri istinsah ettim. Bir günde neredeyse yüz varak istinsah ederim.” İslâm dünyasındaki yazma kültürünün asıl yaratıcıları olan verrâklar ve müstensih bilginlerin dolaşıma soktuğu kitaplar sayesinde, sadece verraklar carşisi degil sultanlar, emirler ve vezirlerin saraylari ile şifahaneler, camiler,medreseler ve bilginlerin evleri de kütüphane halini almiştir.24
·
16 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.