Bitmeyen Bir Mücadele ✺ ✺ ✺ İran ve Anadolu’da “Türkmen Hanedanları” tarihsel süreç içerisinde varlıklarını her zaman göstermişlerdir. Bazı dönemlerde yerel yönetim statüsünde büyük devletlere bağlı olurken, bazen de tam bağımsız bir devlet statüsünde olmuşlardır. Tam bağımsız Türkmen Hanedanı olarak gösterilecek en belirgin örnek: Karakoyunlar ile Akkoyunlar devletleridir. İran ve Anadolu coğrafyalarında yaşayan Türkmen milletini temsil eden Karakoyunlar ile Akkoyunlar varlıklarını yüz yıl ile ikiyüz yıla yakın sürdürdüler. XIII. ile XIV. yüzyıl arasında çağdaşları Osmanlı, İlhanlı ve Timur devletleri ile beraber yaşamazlardır. Bu büyük devletlerin istekleri doğrultusunda denge politikalarıyla varlıklarını devam etmeye çalışırken, bir birilerine de üstünlük kurma mücadelesi veriyorlardı. İranlı tarihçi Muhsin Behrâm Nejâd, “Karakoyunlar – Akkoyunlar” kitabıyla Türkmen aşiretlerin devletleşme süreçlerinin ve bunun mücadelesini anlatıyor. Kitap, iki başlık olan Karakoyunlar ile Akkoyunlar’ın ayrıntılı alt başlıklar halinde kişi ve olay çerçevesinde anlatılıyor. Behrâmnejâd, kitabının ilk kısmına Karakoyunlu hanedanın önemli yöneticilerinden bahsederek başlar. Kara Mehmed, Kara Yusuf, Şah Mehmed, Mirza İsfahan, Mirza İskender ve Mirza Cihan Şah gibi. Kara Mehmed, kurucusu olduğu Karakoyunlar’ı öldükten sonra üç oğlu arasında öne çıkan; Kara Yusuf olmuştur. Kara Yusuf, Pir Hasan'dan babasının intikamını alması, topraklarını geri alması gibi başarıları Akkoyunlarla ittifak yapması sonucunda olmuştu. Kitabın bu kısımları çok fazlasıyla diplomatik ilişkilere yer veriyor. Behrâm Nejâd, kitabın ikinci kısmi olan Akkoyunlar’dan bahsederken, Uzun Hasan döneminden başlayarak anlatır. Ancak kısa başlıklar halinde Uzun Hasan'ın babası ve önceki aralarından bahseder. Bunlar: babası Ali Bey, sırayla Osman Bey, Kutlu Bey, Tur Ali Bey, Pehlivan Bey’dir. Her birinin kişilik özellikleri yanında savaşlarından da bahsederek, Akkoyunların kısa bir giriş tarihi verilmeye çalışılıyor. Asıl konuya Uzun Hasan ve onun sonrasında yaşanan olayları anlatır. Muhsin Behrâm Nejâd, iki Oğuz boyunun farklı aşiretlerinden oluşan ve İlhanlı Devleti'nin bölgedeki hakimiyetini kaybetmesiyle ortaya çıkan: Karakoyunlar ile Akkoyunlar’ın hakimiyet mücadelesini sade, kısa ve birinci el kaynaklara dayanarak kitabını hazırlamıştır. XIV. yüzyılda Anadolu topraklarında Osmanlı Devleti, Kadı Burhâneddîn, Mutahharten, Mumlûkler ve diğer beylikler arasında hakimiyet mücadeleleri devam ederken Karakoyunlular ve Akkoyunlar yaşam sahalarını genişletme çabalarını devam etmişlerdir. Bu durumu tüm süreçleriyle ayrıntılı konularla anlatılmıştır. Kitabın Künyesi: Muhsin Behrâm Nejâd, Karakoyunlar Akkoyunlar, Kronik Yayıncılık, çev Serdar Gündoğdu – Ali İçer, 1. Baskı, Ekim 2019, İstanbul. Yunus Özdemir

Karakoyunlular AkkoyunlularMuhsin Behram Nejad · Kronik Kitap Yayınları · 201935 okunma

·

139 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.