Murathan Mungan, benim kuşağımın en çok okunan yazarıydı belki de. Doksanların ikinci yarısında geçen öğrenciliğim sırasında hemen hemen her öğrencinin elinde bir Mungan kitabı görürdüm. O kitapları gerçekten okurlar mıydı bilmiyorum ama en azından etiket olarak yanlarında taşırlardı. Ben ve arkadaşım Murat ise hiç tevessül etmedik Mungan'a. Belki yanlış bir biçimde edebiyata zaman ayırmanın gereksiz olduğunu düşünüyorduk. Zira bölümümüzle ilgili okuyacak o kadar çok kitap vardı ki popüler bir yazar okumak gereksizdi. Alınacak uzun bir yol vardı ve duraklarda eğlenmek gereksizdi. Öyle düşünüyorduk o zamanlar. Hatta şöyle bir anımız da vardı Mungan'a dair. Okuldan çıktıktan sonra hemen hemen her gün kitapçıları dolaşır, kitaplarla hemhal olmayı kâr sayar, paramız olursa edinmeyi de büyük bir zenginlik sayardık. Yine günlerden bir gün Meşrutiyet caddesindeki Arkadaş Kitabevi'ne uğradık. Her zamanki gibi tarih ve siyaset bilimi kitaplarının olduğu raflarda bulduk kendimizi. Raflardaki kitaplara göz gezdirirken bir ara edebiyat kitaplarının satıldığı ve kitapçının kasasına yakın bir yerde hareketlilik gördüm. Biraz geriye doğru yürüyüp bakıyordum ki Murathan Mungan ile göz göze geldim. Her zamanki çatık kaşlı hâli ve duruşuyla bize doğru bakıyordu. Şimdi bu bakış ne anlama geliyordu. Üniversite öğrencilerinin o dönem okudukları popüler bir yazar ile ilgilenmiyorduk bile. Hiçbir kitabını okumamış merak etmemiştik. Biz başka alemdeydik. Mungan bu durumu tuhaf karşılamış olmalı. Herkes kitap imzalatmak için sıraya girmişken bizim ilgisizliğimize şaşırmış olmalı. Göz göze geldikten sonra o kendi işine döndü biz kendi işimize. Mungan ile böyle bir anım/anımız var. Aradan yirmi yıl geçtikten sonra nihayet bir Murathan Mungan kitabıyla tanıştım ve memnun oldum. Paranın Cinleri'ni, ismine çok aşina olduğum kitabı nihayet okudum. Kimisi daha önce muhtelif mecralarda yayımlanmış yazılar ile ilk defa bu kitapta yer almış yazılardan oluşmuş bir kitap Paranın Cinleri. Mungan'ın kişisel tarihinden, anılarından, çocukluğundan oluşan okuması zevkli ve akıcı bir kitap. Yazarın duygusal tarihinde yolculuğa çıktığı bariz biçimde görülüyor. Doğup büyüdüğü şehir olan Mardin'e ilişkin, aile tarihinden detaylarla ve çocukluk anılarıyla zenginleştirilmiş bir kitap. Mardin'in çok kültürlü çok kimlikli yapısından kaynaklanan ve görece demokratik bir ortam oluşmasına vesile olan bu durum, yazarın ailesinin de birçok kültürden efrad barındırmasıyla yazarın tutumunu belirlemiş. Mungan, aile fotoğraflarının anılarıyla, çağrıştırdıklarıyla fotoğraf çözümlemesi yaparak çocukluğuna ilişkin anılarını, özlemlerini aktarmış. Kısmi kişisel anı tarihi diye de betimleyebileceğimiz bu fotoğraflar Mungan'ın geçmişine giden kapıyı açan anahtar işlevi görmüş. Öz annesini yıllar sonra öğrenen, onu büyüten annesini öz üvey ayırdımı olmadan seven Mungan çarpıcı bir çocukluk dönemi geçirmiş. İçe dönük kimliğini, okuyarak, dergi takip ederek, sinema dergilerini izleyerek zenginleştirmiş ve tabii varsıl bir ailede büyümenin nimetlerden de azami ölçüde yararlanmış. Paranın Cinleri'nin son yazısı olan Gizli Ben, bu kitabın nasıl yazıldığı ve nasıl anlaşılması gerektiği üzerine bir rehber gibi. "Yaşantısal malzemenin yapıntıya dönüştürülmesi" üzerine bir sesli düşünme ya da okuyucuya yol gösterme niteliğinde. Yaşanmış anıların, bellekte kalan düşüncelerin yazıya aktarıldığında bile kurgusal bir şey olduğunu vurgulayan Mungan, kurmaca ile anı arasındaki farka ilişkin tespitler yapmış. Yazılanların ne kadarının kurmaca ne kadarının yasanmis şeyler olduğu sorusuna ise bu kitapta yer alan anıların gerçek olduğunu ve fakat aradan geçen zaman içinde her şeyi hatırlamanın mümkün olmadığından ve yazıya geçirilirken de dönüşüme uğramış olacağından hareketle esasen anıların, yaşanmış şeylerin bile kurmaca olabileceği gerçeğine işaret etmiş. Paranın Cinleri okumaktan zevk aldığım, iyi ki okumuşum dediğim bir kitap oldu. Zamanla yazarın diğer kitaplarını da okumaya çalışacağım. Meraklılarına tavsiye ederim.

Paranın CinleriMurathan Mungan · Metis Yayınları · 20081,214 okunma

·

19 görüntüleme

Murat Korkmaz

@murad71 ·

15 Aralık 2020 15:17

Mungan üzerine söylediklerinde haklısın Hasan. Daha sonra ben de adaşımın yazılarını çok severek okudum. Murathan, bence edebiyatımızın en iyi yazarlarından

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hasan Hüseyin AKKAŞ