Item: Metafizik
Rating: 8 puan verdi
Author: Ayşenur

Ayşenur

@aysenurcengizoglu

10 Aralık 2020 21:00

Felsefe

702 syf.

· Kitabı okudu

8/10 puan verdi

49 günde okudu

Metafizik - Aristoteles

Bilmek isteyen kişi için bu çeviri oldukça güzel tanımlamalar içermektedir. Ben Metafizik kitabını inceleyip Varlık felsefesi dersim için bir makale hazırlamıştım. Bu makalemden yola çıkarak Metafizik nedir? Töz nedir? biraz bahsedeyim. Metafiziksel eylemle ilk defa “ilk felsefe” adı altında Aristoteles felsefesinde karşılaşırız. “İlk felsefe” de Aristoteles “Varlık ve onun temel belirlenimleri nelerdir?” sorusu ile meşguldür. Bu soru Metafizik ’in temel sorusudur. Metafizik, en bilinen ve en tartışılan kitaplardan birisidir. diyebiliriz. Aristoteles’in metafiziği, varlık olmak bakımından varlığı ve o varlığın özüne ait olan nitelikleri inceleyen bir bilim dalıdır. Çünkü Aristoteles’e göre, varlık olmak bakımından varlığı incelemek ya da bir ve aynı doğayla ilgili şeylerin incelenmesi metafiziğe ait bir şeydir. Aristoteles’in Metafizik kitabı 14 farklı bölümden oluşmaktadır. Metafizik’in ilk cümlesi “İnsan doğaları gereği bilmek ister” şeklinde başlamaktadır. Yani buradan anlayacağımız şey insan eğer doğası gereği bilmek istiyorsa, doğaya uygun davranmak, bilginin yolundan ve bilgelik sevgisi olan felsefeden sapmaması gerekmektedir. Bu sayede insan aklının feneri hiç sönmez ve gözleri aydınlığa her zaman açık olur. Metafizik kitabında töze ilişkin tanımların hepsini bulmak mümkündür. Metafizik kitabının ilk cümlesi “insan doğaları gereği bilmek ister” şeklinde başlamaktadır. Yani buradan anlayacağımız şey insan eğer doğası gereği bilmek istiyorsa, doğaya uygun davranmak, bilginin yolundan ve bilgelik sevgisi olan felsefeden sapmaması gerekmektedir. Bu sayede insan aklının feneri hiç sönmez ve gözleri aydınlığa her zaman açık olur. Aristoteles Metafizik kitabında varlığa “töz” olarak bakmıştır. Varlık birçok anlama gelmektedir. En genel anlamda bildiğimiz tanımı şudur; o, bir şeyin olduğu şeyi veya tözüdür. Başka bir anlamda bir niteliği veya niceliği bu tür diğer yüklemlerden birini ifade eder. Aristoteles varlık kavramı ile ilgili olarak bu görüşün açık bir biçimde Metafizik’in IV. kitabının başında ortaya konulmuştur. Aristoteles, “bazı şeylere var olanlar” der çünkü o var olan şeylere “töz” der (Metafizik,1003b6). Metafizik kitabının en bilinen ve en tartışılan bölümü 12. kitaptır. Grekçe ismi Lambda’dır. Aristoteles’in Metafizik kitabında bir özet niteliği taşıyan kitabı 11. kitap, Grekçe ismi Kappa’dır. Kappa kitabı, Beta kitabından başlayarak 12. kitaba (Lambda) kadar öncekilerin bir özeti gibidir. Yani genel olarak Kappa kitabı için “metafiziğin tekrarı” diyebiliriz. 12. kitap Lambda ise Metafizik’in odak noktası gibidir. Lambda, özellikle töz, ilke, imkân, akıl (nous), devinmeyen devindirici ve tanrı gibi temel kavramları tartışmaya açması bakımından önemlidir. Aristoteles Lambda kitabını, yeni bir başlangıç yapma noktası gibi ele alır. Lambda kitabını, Metafizik’in en önemli kitabı kılan şey, onun varlığının temel tözünü yani “hareketsiz ilk hareket ettirticiyi" anlatmasıdır. Töz nicelik ve nitelikten farklıdır. “Araştırma töz hakkındadır, çünkü tartışma konusu olan şey, tözün nedenleri ve ilkeleridir.“ (Metafizik,1069a18–18) Aristoteles sistemli ve sınıflayıcı aklıyla, bir metafiziğin, iki mantığın, üç ahlâkın, dört bilim araştırmaları anlayışının kurucusu olmuştur. Aristoteles’in bir benzeri ile kendisinden ancak 2000 yıl sonra Immanuel Kant’ın şahsında ve düşüncelerin de karşılaşıyoruz. Aristoteles Metafizik’i, Fizik’in çatısı olarak görür. İnsan bir metafizik varlıktır. Yani eylemin adıdır. Şuna şu demek metafiziktir. Genel bir anlamda metafizik “neyin gerçekten var olduğu” sorusunu ele almaktadır. Aristoteles, varlığın gerçekten ne olduğu sorusuna, ilk felsefenin önemine ve töz kavramına ontolojik açıdan yeni bir boyut kazandırmış, ontolojinin ve metafiziğin doğrultusunda hakikaten bilinebileceğine ışık tutmuştur. Bu bağlamda Metafizik, felsefe tarihinde büyük ve önemli bir yere sahip olmuş ve Aristoteles’ten sonra gelen filozoflar da bu eseri yorumlamaya çalışmışlardır. Aristoteles Metafizik’te varlığın yapısını, varlığa dair ilkeleri ve nedenlerin nedenini sorgulamaktadır. Varlığın ilk kategorisinin töz (ousia) olduğunu, varlığın incelenmesinin öncelikle tözün incelenmesi olduğunu ileri süren Aristoteles, asıl anlamda varlığı yani herhangi bir anlamda varlığın töz olarak vurgulanabileceğini belirtir. Aristoteles’e göre “varlık nedir?” sorusunun cevabı tözün ne olduğuyla alakalıdır. Töz kavramı “ousia” olarak da bilinmektedir. Ousia çoğu zaman öz kavramı ile karıştırılmıştır. Bu konuda ayrım yapmak için şunu söyleyebiliriz; Öz, töz olmadan düşünülemez. Felsefede genel bir yanılgı “bir şeyi o şey yapan şey” özü, “bir şeyin olmasının temel sebebi” olan töz ile aynı sayılmaktadır. Töz kavramı birçok filozoflar da farklılık gösterir. Bu farklılığın sebebi ise filozofların yorumlama şekline bağlıdır. Basit bir şekilde töz, var olmak için başka hiç hiçbir şeye ihtiyaç duymayan, kendi varlığının nedeni olandır. Öz ise bir şey ne ise onu o yapan özelliktir lakin tözden önce gelmez, töze bağlı olarak meydana gelir. Ortaya koyulduğu şekliyle töz, “bütün değişmelerin ve gelişmelerin temelinde duran, olanı taşıyan ama kendisi değişmez olan şey” olarak kendisini değişmeli olanak, değişen olarak temellendirilendir. Töz problemin de, ister var olma, ister bir şeyin var olması, ister var olanın yapısı ya da bir var olanın o var olan olmasının ne olduğuyla alakalıdır. Olan ya da ortaya koyulan hakkındaki kavrayış, bilinçten bağımsız var olan nesnel gerçekliği ve yine nesnel gerçekliğin varlığı üzerinde yükselen bilinci, birbirlerinin varlıklarını karşılıklı olarak zorlukla gerektirmektedir. Bir şeyin o şey olmasını meydana getiren, onun varlığının bilgisi bakımından söz konusu edilsin, tözün neliği ve bilgisi tümüyle iki uçlu olmakla birlikte, bilenin ve bilinenin birliği söz konusu etmekte görünmektedir.

MetafizikAristoteles · Divan Kitap · 2017534 okunma

882 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ayşenur