Bu incelemeyi yazmak ne kadar haddim bilmiyorum. Naçizane anladıklarımı yorumlamaya çalışacağım. Tutunamayanlar; çıktığı dönemde oldukça sert eleştirilerle karşılaşmış, günümüzde popüler kültüre kurban gitmiş, derinliği yeterince anlaşılamayan buna rağmen 1970 TRT Roman Ödülü’nü kazanan Türk edebiyatını çağdaş roman anlayışıyla tanıştıran bir baş yapıt bana göre. Berna Moran yazıldığı dönemde Oğuz Atay’ı anlamaya çalışan çok az kişiden biri ve romanı “hem söyledikleri hem söyleyiş biçimiyle bir başkaldırı” olarak değerlendiriyor. Kitap hem dönemin bürokrasisini hem siyaseti hem dini hem toplumsal yapıyı hem edebiyat dünyasını eleştiriyor. Bu eleştiriyi yaparken bilinç akışı olarak da değerlendirebileceğimiz bir yazım tarzı kullanmış Oğuz Atay. İki karakter ekseninde bütün bir dönem ve insanlık anlatılmaya çalışılıyor. Her ne kadar kitabı mizahi bulan kesimler olsa da ben böyle olduğunu düşünmüyorum. Nitekim Oğuz Atay da bu yakıştırmadan pek hoşlanmıyordu. Selim Işık’ın intiharı üzerine yakın arkadaşı Turgut Özben bu intiharın nedenini tıpkı bir yapboz gibi birleştirmeye çalışıyor. Yapboz bitince kendisinin de bir tutunamayan olduğunu anlıyor. Peki kim bu tutunamayanlar? Cevap çok uzakta değil aslında. Oğuz Atay bize bizi anlatıyor. Her birimiz bir şekilde tutunamıyoruz. Maddi sıkıntılar, toplumsal kaygılar, kabul göremeyeceğini düşünme korkusu kişileri halihazırda oluşturulmuş kalıplara sokuyor. Kitabı okurken Selim ve Turgut’a olduğu kadar kendime de üzüldüm. Ben de bir tutunamayanım. Fakat kitabı okurken depresif bir kitap olarak okumayın lütfen. Hakikati bulacağınız bir kitap da değil. “Dinle, Küçük Adam” kitabındaki gibi gerçekleri yüzünüze vurup kendinize acımaktan ziyade “biz neyiz?” “neler oluyor?” sorularını sorduruyor size. Ne büyük başarıdır bu. Devrimler sorularla gerçekleşir. Ruhi devriminiz bu baş yapıtta yatmaktadır. Keyifli okumalar dilerim.

TutunamayanlarOğuz Atay · İletişim Yayınları · 202061,7bin okunma

·

7 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mihriban Altun