·
202 views
El-Maznûn Bihi Alâ Gayri Ehlih kitabının Gazzâliye ait oiduğu konusunda şüphe eden İbnu's-Salâh ve Subki gibilerinin gerekçesi, kitabın bazı konularının felsefecilerin görüşleriyle benzerlik arz etmesi ve Gazzâlinin Tehâfut'ta felsefecilerin görüşlerini red alanında söyledikleriyle uyuşmadığı şeklindedir. Subki ve ibnu's-Salâh’ın çıkarsamalarının aksine, Gazzâlinin, bunu felsefe ile ilgilendiği dönemde, değişimden önce yazmış olmasına bir engel yoktur denilebilir. Fakat, sorun ihya isminin bu kitapta geçmesindedir. Onun Gazzâliye ait olduğunu kabul etmek sadece, İhyâ'ya atıfta bulunulan bölümün sonradan eklenmiş olması halinde mümkündür. El-Maznûn Bihi Alâ Gayri Ehlih veya Maznûnu's-Sağir, Eş'ariye ve diğer düşüncelere yönelik eleştiriler ihtiva etmektedir ki, Gazzâlinin ihyâ'dan sonraki dönemde o görüşleri taşımış olması zor gözüküyor. Her halükârda, bu kitap, Gazzâlinin telifinde değindiği eserlerinden biri olmasa da bu iki risâlede aşırı görüşlerin bulunmaması, onların Gazzâliye ait olmadıkları anlamına gelmez. İbn Tufeyl, İbn Rüşd ve Mûsâ Yahûdi Nerbûninin iddiasının aksine Gazzâli, cumhurun görüşüne ters düşen fikirlerden dolayı kavgalara yol açmamak için bu kitabına 'Maznun' ismini vermiş olabilir. Keza, konu daha çok incelemeyi gerektirmektedir. Her şeyden önce, her iki risâlenin gözden geçirilmiş, tahkik edilmiş özenli bir metninin yayınlanması gerekir.
Abdülhüseyin Zerrinkup, Medereseden Kaçış, S,213. (312.dipnot)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.