Kaygı ve korkularımızın bizi köleleştirmesine karşı bir dialog
“Tanrım bana değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etme gücü, değiştirebileceğim şeyleri değiştirme cesareti ve bu ikisi arasındaki farkı anlayabilme sağduyusu ver.”
Reinhold Niebuhr'un bu güzel sözü, kitapta anlatılan fikirleri öyle güzel özetliyor ki, incelemenin başına bu alıntıyı koyarak başlamak istedim.
Eser de dikkatimi çeken ilk şey;
Hiç değişmemişiz.
Evet, birçok şeyler kahrolsun, mahvolsun, yere batsın… Fakat ne yaşasın? Birçok şeylerin aleyhindesiniz. Gazete yırtıyor, kitap yakıyor, profesör ve rektör dövüyorsunuz. Fakat sevdiğiniz nedir? Neyin uğrunda, neyin lehinde bağırıyor, heyecanlanıyorsunuz?
e biz hiç değişmemişiz;
Halkın yaşantısı canlıdır; çünkü gerçek olmayan bir halk düşünülemez; ama burjuva olmaya çalışan, aydın olma özentisi içinde çırpınan azınlığın yaşantısı ölüdür. Yakıştırmadır. Büyük caddeler, yüksek yapılar suskunluk içindedir. Bu da kapalı bir sistemdir; üstelik kuralları yoktur. Her ailenin çocukları dağılır gider. Yaşantısızlıklarını gürültüyle örtmeye çalışırlar; partiler, araba yarışları, uyuşturucu maddeler, aşırı cinsel ilişkiler, para kazanma. Batılı ağabeylerinin sönük kopyalarıdır hepsi aslında. Boyutları küçüktür; bunların da kahramanları vardır; ama hemen soluklaşırlar, aleladeleşirler. Oyunu sonuna kadar götürecek güçleri yoktur.
Hiç değişmemişiz maşallah!
Başka devletler öyle mi? Adamın cebinde parası var, helva alıp yiyemiyor! Biz de alıp yiyemiyoruz ama, bizim paramız yok da yiyemiyoruz! Olsa yeriz! Onlar var da yiyemiyor. Varken yememek, yokken yememekten zordur komşular!...
İnsanın iç doğasına harika bir yolculuk
Ömer iyi çocuktu ama bin tane kusuru vardı...
Nereden başlayıp hakkında ne yazacağımı bile bilmediğim roman. Bana neredeyse kitabı komple alıntılatacak kadar her sayfasında kendimi bulduğum; her sayfasından içgörü ve insan doğasına dair bilgelik akan, muazzam psikolojik ve duygusal tahlillerin olduğu bir roman. Bana kalırsa 
Sabahattin Ali'nin en iyi
Değişmemişiz demek ki hiç...
Osmanlı İmparatorluğu'nda itibar, azınlığın imtiyazı olduğu için ve Türk unsuru imtiyazsız olduğu için herhangi bir Müslüman azınlığın çocuğu olmak, Türk olmaktan daha faydalı idi.
Sayfa 42Kitabı okudu
