Megasonik Siklon
@hitcaw
Antik Çağ, felsefe, doğa bilimleri, mitoloji, psikoloji, anı-biyografi ve deneme temel ilgi alanlarım.
to the setting sun.
Öğretmen
Antalya
442 okur puanı
Mart 2016 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Kimse böyle olacağını düşünmemişti. Amaç arkadaş bulmamıza, ailelerimizle iletişimde kalmamıza, yeni ilgi alanları geliştirmemize yardımcı olmaktı. Demokrasileri istikrarsızlaştırmak, masum insanların öldürülmesini ve bütün bir halkın yerinden edilmesini teşvik etmek ya da toplumları kutuplaştırmak ve siyasetin altını oymak değildi.
Fakat bunlar gerçekleşiyor. Toplumsal sıcaklık yükseliyor. Fikir ayrılıkları ve çatışmaları daha kolay yaşanıyor, yanlış bilgi ve dezenformasyon daha hızlı yayılıyor, öfke silah haline getiriliyor, ülkelere liderlik etmesi gereken insanların dikkati, halkın geneli yerine sosyal medyadaki insanların politikalarına nasıl tepki vereceğine odaklanıyor. Önemli ya da ilginç bir şeyi kaçırdığımıza dair içimizde kaynayan huzursuzluk bizi sosyal platformlara geri çekiyor. Mesajları aşağı doğru kaydırmaya başladığımızda ise kendimizi, ustalıkla geliştirilmiş makas ifadeleriyle kutuplaştırılmış bir öfke içinde buluyoruz.
Sayfa 297 - Altın Kitaplar YayıneviKitabı okudu
Biyolojinin en temel meselesi, madde ve ruhun buluştuğu bir bedende açığa çıkan imgelerdir. Bu imge ve işaretler, doğal planın kendisine düşen parçasını uygulayan hayvanın davranışlarında görünür olan görüngülere karşılık gelir. Örneğin bir kenenin, memeliden yükselen kokuya yönelmesi, bir tür refleks ya da güdü değil, bir işaret veya imge gibi anlaşılmalıdır; sınırlı da olsa, bir muhayyilenin üretimi gibi anlaşılmalıdır. Büyük doğa planı bu sayede, icracısı canlılarla buluşur.
Sayfa 15 - Uexküll'de Doğanın Görüngübilimi - Akademim YayınlarıKitabı okuyor
Doğal plan, işlevler şeklinde, anlamlar içerisinde icra edildikçe tanımını bulur. Uexküll'ün post-yapısal denilebilecek doğabiliminde bu plan önceden kesin çizgileriyle mevcut değildir. Örneğin insanca bir Umwelt'in yeryüzüyle çakıştığı bir zamanda, bu plan insanca işlevlerle uyumu ayrıcalıklı kılar. Doğal senfoni biraz da insan için çalmaya başlar. Doğanın kendi planını icra etmek için "seçtiği" parçalar, bitkiler, hayvanlar, insanın Umwelt'i için uygun varlıklarla kurulur. Bir hayvanın diğeri için taşıdığı başkalık yok olur ve her canlı insanca bir dünyanın nesneleri olmaya başlar. İnsanın "dünya yaratan" eylemi, başka dünyaları görünmez kılan, sesini kısan bir işgalle sonuçlanır. Başka hayvanlar, bu dünyaya uygun düşen nesneler, işlevli parçalar hâlini aldıkça varolabilirler. İnsanca işlev ve anlamların var ettiği nesneler olurlar. Bu nedenle kendi dünyalarında, Heideggerce söylenirse, "sıkışıp kalırlar."
Sayfa 14 - Uexküll'de Doğanın Görüngübilimi - Akademim YayınlarıKitabı okuyor
Okur Takip Önerileri
Çoğulluk zeminindeki Umwelt'ler ardında kaynaşan farkları bir araya getiren, "besteleyen" bir plan vardır. Zaman ve mekânın ötesinde kendi "devasa klavye"sini çalan Doğa, tüm canlıların katıldığı kuşatıcı bir "senfoni"nin icrasına imkân verir. Darwin'in evrim teorisinden daha geniş kapsamlı olan bu plan, her Umwelt'te farklı bir melodi ya da ritim taşıyan bir müzik eseri gibi karşılığını bulur. Uexküll, bağlantıları olmasa da, birbirlerini dışlasalar da, her canlının büyük bir müzikal bestede olduğu gibi, iç içe geçmiş dünyalarının varlığını bulgular. Üstelik bu dünyaların sakinleri, aynı monadlarda gibi, çoğu zaman diğerini duymadan, biri diğerinden etkilenmeden yaşar giderler.
Sayfa 13 - Uexküll'de Doğanın Görüngübilimi - Akademim YayınlarıKitabı okuyor
Uexküll için, en basit hayvan yaşantısını dahi nesneleştirmek olanaksızdır. Başka bir Umwelt'te saklı bir anlamı veya "motif"i anlaşılır kılmak, bu hayvan çevresiyle işlevsel bir işbölümünü, paylaşımı da gerektirir; bu işbölümü şiddete dayalı da olabilir. Örneğin Uexküll'e göre, karasinek dünyasının motifleri, örümcek dünyası için inşa edici bir arketip niteliğine sahiptir. Benzer bir bağlantı, kene ve memeliler arasında da bulunabilir. Memeliler dünyasından yükselen bazı duyumlar, kokular, tenin ılık dokusu, nüfuz edilebilir bir ten, kene için inşa edici motiflerdir.
İki canlı arasında motiflerin paylaşımıyla yaşam bulan bu "kontrpuan ilişkisi" veya "işlevsel işbölümü", iki dünya arasında görüngü alışverişini mümkün kılar. Bu etkileşim sırasında bir Umwelt diğerine temas etme olanağıyla donanır. Bu bağlantıyla, başka bir canlının dünyasına dönük araştıran bir gözlem alanı değil de, diğeriyle "doğal" bir anlamın, işlevin paylaşıldığı bir görüngü dünyası açılır. Bunun dışında, diğer canlının kendi özel dünyasında açığa çıkan duyum ve eylem çevrimini anlamak zordur. Uexküll, bu zorluğu, genel bir "plan" ya da "tasarım"ın parçası saydığı anlam ve işlevlerin değerlendirilmesi yoluyla olanaklı olduğunu ortaya koyar. Bu plan, beni başka canlılarla bir arada tutan, neredeyse metafizik tınıları olan büyük bir tasarımdır.
Sayfa 12 - Uexküll'de Doğanın Görüngübilimi - Akademim YayınlarıKitabı okuyor