Hoca Sâdeddîn Efendi,
Şeyhülislâm ve Haçova Gâzisi olan Hoca Sâdeddîn Efendi 1536 yılında İstanbul'da dünyaya geldi.
Bursa'da medfun olan YAVUZ SULTAN SELİM HAN'ın baş muhasibi HASAN CAN''IN oğludur.
Hoca Sâdeddîn Efendi, tarihçi ilim adamı, hattat şair ve müderristi.
Neslinden gelen evladı da kendisi gibi ilim erbabı ve devlet adamı olarak uzun seneler hizmette bulunmuştur.
Sayfa 293
1596 Haçova Meydan Muhaberesi, esnasında,
Sultan Üçüncü Murad ve hoca Sadrettin efendi arasında geçen konuşma,
Yer Haçova (Macaristan).
Hoca Sâdeddîn Efendi:
.....Mucizât-ı Muhammed'i ye ile İnşaallah fırsat ve nusret ehli İslam'ındır, Hâtır-ı şerifinizi hoş tutunuz"
Sayfa 280
Haçova Muharebesi (1596)
Osmanlı ordusu 1526'daki Mohaç Muharebesi'nden 70 yıl sonra ilk defa bir meydan muharebesine çıkıyordu. Bir zamanlar meydan savaşlarında önüne çıkanı deviren ordunun bu özelliği artık kalmamıştı. Osmanlı ordusu devamlı kaçan düşman yüzünden meydan savaşlarındaki ustalığını yitirmiş, kale kuşatmaları üzerine uzmanlaşmıştı. Bir zamanlar
Sayfa 116Kitabı okudu
Şerefname' den...
“Anlaşıldığına göre ‘Kürt’ adı, aşırı cesaretlerinden ötürü bir nitelik, bir lakap olarak kendilerine verilmiştir. Bunun kanıtı, geçmişteki ünlü kahramanların ve tanınmış yiğitlerin çoğunun, bu kahraman ulusun arasından çıkmış olmalarıdır. Örneğin… ünlü kahraman Rüstem bin Zal onlardandır… Şerefnâme yazarı şair Firdevsî onu Rüstem-i Kürd diye
BİRİNCİ BASIMIN ÖNSÖZÜ:
Sözgelişi İkinci Bayezid bir şiirinde:
*
Değme etrak ne bilsün gam-ı aşkı Adli
Sırr-ı aşk anlamağa haylice idrâk gerek
*
diyerek Türkleri (etrak) yermekten kaçınmamıştır. Atayi de:
*
Ser-efraz itmese ilmin tâcı
BİRİNCİ BASIMIN ÖNSÖZÜ:
Türk dilinin oluşma çağını, gelişme aşamalarını kesin olarak açıklamak, bundan bilimsel sonuçlar çıkarmak kolay değildir. Bu güçlük, önce ''Türk'' sözcüğünün yeni olmasından, ilk kez 8. yüzyılda Orkun Yazıtları'nda görülmesinden, sonra bu adı alan ulusun tarihi boyunca belli bir yerde değil de çok dağınık ülkelerde,
Bir Türkmeni veya kellesini getirene Yörgüç Paşa'dan bir kaftan.
Hoca Sadeddin Efendi: "Yörgüç Paşa, bir Türkmen getirene bir Türkmen kellesi getirene de yine bir kaftan adamış, bunu da tellallarla duyurmuştu.
Bu yolla da Türkmenlerden pek çok kimseyi temizlemiş oldu.
O tarihten sonra Türkmen eşkiyası başsız ve güçsüz kaldı" diye yazmaktadır.
Sayfa 70 - E YayınlarıKitabı okudu
Hocazâdeler
Ulema Aileleri
Hocazâdeler, adını Şeyhülislâm Hoca Sâdeddin Efendi'den almıştır. Aile, Yavuz Sultan Selim'in nedimi Hasan Can Çelebi'nin neslinden gelmektedir. Aslen İsfahanlı bir Türk aileye mensupturlar...
Enes
@enesbir
·08 Ocak 19:09
Şeyhülislâmlar çoğu kere, nesiller boyu devam eden ilmiye aileleri içinden çıkmıştır. Şeyhülislâmların çocukları da babalarının yolundan gitmiş, ilmî tekâmüllerini tamamladıktan sonra bu makama gelmişlerdir. Aşağıda vereceğimiz köklü aileler, yüzyıllar boyu sadece şeyhülislâm yetiştirmekle kalmayıp müderris, dersiâm, kadı gibi birçok âlim de çıkarmıştır. Şimdi bu mümtaz aileleri yakından inceleyelim.
16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılın ilk yarısında haremin hakimi valide Sultanlar, Vezirazamın atanmasına karar sahibi olmuşlardır. En çarpıcı örnekleri devlet idaresinde son söz sahibi Safiye ve Kösem Sultanlardır. Keza, ulemadan biri (mesela hoca sadeddin, Şeyhülislam esat efendi) veya sultanı nüfuzu altına sokmuş bir tarikat şeyhi (mesela üçüncü Murat döneminde şeyh şuca) siyasi kararlarda kesin rol oynamışlardır.
Sayfa 57 - Padişah ve siyasi güçler dengesiKitabı okudu
Filibe / Plovdiv
Bulgaristanın ikinci büyük şehri olan Plovdiv diğer bir adı ile Filibe 700 bin nüfusa sahip bir şehirdir. Bulgaristan'ın orta kesiminde yer almaktadır. Kuzey Ege ve Trakya Bölgesi'ndeki Yörük Türkmenler buraya göç ettirilerek buranın Türkleşmesini sağlamışlardır..
Âşıkpaşazâde, Neşrî, Oruç Bey ve Hoca Sâdeddin Efendi gibi bazı Osmanlı tarihçilerine göre, Lala Şâhin kumandasındaki Osmanlı kuvvetleri Edirne'nin fethinden hemen sonra 1361'de Filibe'yi ele geçirdiler.
Aziz Mahmud Hüdayi (K.S.) Hazretleri
Anadolu’da yetişen evliyanın büyüklerinden olan Aziz Mahmud Hüdâyî (rah.) Hazretleri, 1541 (H. 948) senesinde Şereflikoçhisar’da doğdu. 1628 (H. 1038)’de İstanbul’da vefat etmiş olup kabri Üsküdar’dadır.
Genç yaşta tefsir, hadîs, fıkıh ve diğer ilimleri tahsil ederek zâhirî ilimlerde yüksek bir pâyeye ulaştı. 33 yaşında iken Bursa’ya gelerek 3
“İlmin Değerini Âlim Anlar” Osmanlı’da Beşik Ulemâsı
“Hasan Can ise Selim Hân'ın has nedimleri arasında yerini aldı ve ölünceye kadar yanında ve hizmetinde oldu.
Hasan Can'ın oğlu Hoca Sadeddin Efendi ise geleceğin Şeyhülislâmı ve Selim Han'ın da vakalarını yazacak meşhur bir tarihçi olacaktır.”
[Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil, “KAYI III. Haremeyn Hizmetinde” kitabından iktibasla]
Âlimin, evlâdının da âlim olması Osmanlı Devletinde çok sık rastlanan bir hâdise idi.
İlme ve âlimlere her dâim çok kıymet veren Osmanlı, bu ilgiyi evlâtlarından da esirgememiş, ilmin değerini âlim anlar düşüncesiyle; “beşik ulemalığı” sistemini hayata geçirmişti.
Bu sistem,
bir âlimin evladı olduğunda, o evlada da, âlime verilen maaşın aynısının bağlanması ile gerçekleşirdi…
Maaşı 2 katına çıkan baba, oğlunu mektebe yollamaz; ona evden hususi dersler aldırarak, özel bir eğitim görmesini sağlar, onunda kendisi gibi âlim olması için çabalardı.
Böyle yetişen bir çocuk onsekiz yaşında ilmiye sınıfına dahil olur, eğer olamazsa da maaşı kesilirdi.
İşte Osmanlı’nın sayısız münevver yetiştirmesine sebep olan sistem budur.
Pâdişahlar yetişme çağında hocalardan ders alırlardı. Başhocalar( Hoca Sa’deddîn, Ömer Efendi) sultanlar üzerinde üstün nüfuz sahibi olmuşlardır.Özel eğitimciler, şehzâdenin kültürlü, zarif, civânmerd bir Osmanlı çelebisi olarak yetişmesini sağlardı.3.Murad’dan(1574-1593) sonra, Kafes şehzâdeleri mutaassıp hocalar, bilgisiz musâhibler ve câriyelerle vakit geçirmiştir. Klasik Doğu kültürü yerine, yalancı Şeyh Şucâ, Cinci Hoca veya Müneccimbaşı Hüseyin gibi üfürükçü ve sahtekârlara inanmışlar, sultanlara böyle kişiler akıl hocalığı yapmışlardır.
Sayfa 76 - Kültür YayınlarıKitabı okudu
Sultan Murad Han Gazi'nin şehadeti üzerine yazılan beyit.
Öc hançerini kime vurmadı felek
Hangi şahı tahtından atmadı felek
Dünya saltanatına umut bağlayan
İşin sonunda kırılır kalır inan
Sayfa 189 - BAŞBAKANLIK KÜLTÜR MÜSTEŞARLIĞI KÜLTÜR YAYINLARI
Fatih Sultan Mehmed
Hoca Sâdeddin Efendi'nin Tâcü't-Tevârih adlı eserinde belirttiğine göre Sultan 2. Murad doğum akşamı Kur'an'ı Kerim'i hatmederken Feth sûresini okuduğu esnada Sultan Mehmed'in dünyaya geldiği müjdesi verilmiştir.
Sayfa 95
