Ölüm ne hissettirir?
Victor Hugo’nun ne kadar büyük bir yazar olduğu onu tanıyanlarca bilinir, ancak onu hiç tanımayanlar da, adını hiç duymamış olanlar da onun bu kısa romanında insanın en büyük trajedisini, ölümü ve ölüm psikolojisini hele hele bir idam mahkûmu kişiliğinde bu kadar ustaca ve derinlemesine ele alışını hayranlıkla karşılayacaklardır. Eserde suç, pişmanlık, toplum vicdanı, korku, yalnızlık, ceza hukuku vb. birçok konuda düşünüyor; kahramanla birlikte kafa yoruyorsunuz. İyi okumalar...
Fiziki cezadan Psikolojik Cezaya
Giriş yapmadan incelemeye geçelim;
Bir İdam Mahkûmunun son gününü bir hukuklu gözüyle incelemek mutluluk verici. Söz konusu kitabın ana teması herkesçe anlaşıldığı gibi ölüm cezasının kötülüğü. Kitap aslında geçmişe nazaran daha insancıl gelen bir idam yönteminin de aslında ne kadar acımasız bir yöntem olduğunu psikolojik açıdan ele almış. Giyotinin çözüm olmadığını, idamın baştan aşağı yanlış ve acımasız bir uygulama olduğunu objektif bir dille eleştirip karşı çıkmış. Hukukun tarihsel süreç içerisinde gelişim göstermesi de muhakkak bu tip tepkilerin eseridir. İnsan yaşamı gerek tabii hukuk, gerek pozitif hukuk açısından en temel ve en kutsal haklardan sayılmaktadır. Bu da hiçbir suret ile hiç kimsenin bu hakkı aşamayacağı ve çiğneyemeyeceği gerçeğini taşır. Günümüz hukuku müeyyidelerin temel fonksiyonunun kişiyi toplumdan veya yaşamdan koparmak olmadığını, aksine kişiyi ıslah edip tekrar topluma kazandırmakta olduğunu kabul etmektedir (bazı devletlerin uygulamaları istisnadır). Düşman ceza hukuku vb. anlayışların terk edilmesi uzun uğraşlar ve çatışmalar sonucu elde edilmiş bir galibiyettir. Yazarın kitaptaki direnişi de bu uğraşın bir emsalidir. Neticede ölümü beklerken insan bir umut ile yaşamayı hayal eder ve Yunanlıların dediği gibi umut duyguların en kötüsüdür, çünkü insanı mutsuzlukta hapseder.
Romanda Josef K. bir hukuk devletinde yaşadığını vurgular ve suçunu kabul etmez ve suçsuzluğunu mahkemeye çıkarak, avukat tutarak ispatlayabileceğini düşünür. Ancak karşısında öyle bir sistem vardır ki, romanın sonunda kendi kendisine sorduğu gibi “ne yargıcın ne de yüksek mahkemenin nerede olduğunu” bile öğrenemez. Tuttuğu avukat ise, bir dilekçe bile yazamayacak durumdadır. Josef K. hukuki yolları kullanarak kendini kurtaramamıştır.
kitap bu yönüyle sisteme karşı koymanın hukuk sistemi aracılığıyla olamayacağının ortaya konduğu bir çözümleme niteliğinde. Çünkü hukuk sistemi de egemen sistemin bir üst yapı kurumudur Bu gerçeklik hukuk sisteminin ortaya çıktığı dünyanın ilk sınıfı toplumu olan antik Romadan bu yana böyle işlemiştir. Hukuk egemen sınıfın çıkarlarını korumak üzere kullanılmış bir araç olarak süregelmiştir.
Romanın yazıldığı yüzyılda bu durum daha da görünür olmuş ki yazarın dikkatinden kaçmamış ve kaleme alma gereği duymuş. İyi okumalar…
Romanda, insan, sevgi, aşk ve yalnızlık başlıca temalardır. Kendine ve toplumuna karşı yabancılaşmak düşüncesi de önemli bir olgudur. Raif Efendi’nin kendisine, ailesine ve topluma karşı yabancılaşmasında mizacının mağlubu olduğunu ve bu mizacın da edebiyatı, sanatı ve aşkı bir tutkuya dönüştürerek onda özel bir yabancılaşma yattığını söylemek mümkündür.[
Sabahattin Ali’nin sözü her şeyi açıklıyor:
"Dünyanın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!... Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahlûku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?"
Atina, hiç şüphesiz, olağanüstü bir yönetime sahipti ve Atinalılar da bu gerçeğin farkındaydılar. Atina temsilcileri, Atina ile Sparta arasındaki savaş ilanına kadar uzanan toplantılarda, kendilerini o ana kadar getiren uzun ve asil tarihlerini vurgulamaktan hiçbir zaman geri durmamışlardır. Perikles'in kapsamlı bir cenaze töreninde yaptığı,
Pericles' Funeral Oration: Thucydides' History of the Peloponnesian War, Book II, xxxv-xlviThukydides · The Hellenic Parliament · 19983 okunma
Suç ve Ceza
Topluma zarar veren bir insanı öldürmekle o toplumu kurtarmış olur musunuz?
Petersburg’da yalnız yaşayan yirmili yaşlarda bir üniversite öğrencisi olan Raskalnikov parasızlıktan hukuk eğitimini yarım bırakmak zorunda kalır. Zor şartlar altında yaşamaya başlayan ve elinde değerli gördüğü eşyaları satıp bi kaç kuruşla idare etmeye
