Müslümanların ibadetleri günlük hayat içine öylesine serpiştirilmiş ki, çalışma zamanıyla ibadet zamanı, iç içe ve bir bütünlük gösterir. İbadet ile çalışma birbirinin tamamlayıcısı ve yaşanan hayatın iki yüzü gibidir. Biri olmadan diğerinin sağlıklı olması mümkün değildir. İnsan ibadetle hayatın iç içe olduğunun bilincine Mekke'de daha derinden varır. Mekke'de dünya ile ötedünya o kadar iç içe ki, hangisinin hangisiyle kazanıldığı açıkça algılanabilir. Müslümanın dünyadaki başarısı, ötedünyadaki hayatının da bir göstergesidir. Dünyada verimsiz olan, öteki dünyada da verimsiz olur.
1917 Şubat-Mart aylarında Çarlığın devrilmesinden sonra işçi ve köylülerin kaybedecek zamanlarının olmadığı gergin bir süreç başladı. Emekçi halk kitleleri geçici hükümeti düşman olarak görüyorlardı. Bu nedenle, devrimci yöntemlerle haklarını elde etmek için bir an bile duraksamadılar: Önce 8 saatlik iş günü hakkı, sonra da toprağın yanı sıra
Sayfa 36
“Emek tarafından üretilen nesne, onun ürünü, artık üreticisinden bağımsız bir güç olarak, emeğe karşı yabancı bir varlık olarak dikilir… işçi kendisini işte daha fazla harcadıkça, kendine rağmen yarattığı nesneler dünyası daha güçlü hale gelir, o kendi iç dünyasında daha da yoksullaşır ve daha az kendisine ait olur” (s.122).
“Ancak yabancılaşma
