Yeniden-üretim faaliyetinde, sadece nesnel koşullar değişmemektedir. Örneğin köyün kent haline gelmesi, el değmemiş bakir doğanın, hazır bir tarla olması gibi, nesnel koşullar değil; aynı zamanda üreticiler (işçiler) de değişirler, üretim içinde kendilerini geliştirirler, kendilerini dönüştürürler, yeni güçler ve yeni düşünceler, yeni ilişki tarzları, yeni ihtiyaçlar ve yeni bir dil oluştururlar.
(Karl Marx, Grundrisse. Kaynaklar, s. 494.)
Sayfa 33
İhtiras ortaya çıkmış ve sonunda onu maksatsız, dipsiz, boş hayallerin içine yuvarlamıştı. Böyle olunca da insan evinden ancak hayal kurmak için çıkar artık. Tembelce yaratılış. Kaynaşan ama durgun girdap. Ve çalışma azaldığı ölçüde ihtiyaçlar da artıyordu. Bu bir yasadır. Hayalperestlikte, insan genellikle cömert ve yumuşaktır; gevşeyen düşünce hayata sıkıca sarılamaz. Bu çeşit yaşayışta iyilik kötülüğe karışmış bir haldedir çünkü gevşeklik felaket getirici olsa da, cömertlik sağlıklı ve iyidir. Ne var ki, cömert ve asıl ruhlu ve de çalışmayan yoksul adam mahvolmuş demektir. Kaynaklar kurur, ihtiyaçlar birbiri ardınca kendini gösterir.
Sayfa 54Kitabı okudu
İnsan evinden sadece hayaller kurmak için çıkar. Tembel bir yaratıcılık. Uğultulu ve durağan bir uçurum. Ve işsizlik uzadıkça ihtiyaçlar artar. Bu bir yasadır. Hayaller kuran kişi doğal olarak cömert ve yumuşaktır; gevşeyen zihin hayata sıkı sıkı sarılamaz. Bu yaşam tarzında, kötülüğe iyilik karışmıştır, çünkü gevşeklik kötü olsa da, cömertlik iyidir. Ama çalışmayan yoksul, cömert ve yüce gönüllü kişinin işi bitiktir. Kaynaklar tükenir, gereksinimler artar.
Sayfa 156Kitabı okudu
Dozunda alınan sakinleştirici gibi, belli bir miktarda hayal kurmak da faydalıdır. Zihnin ve emeğin bazen şiddeti olan ağrılarını dindirir ve saf düşüncelerin sert çıkıntılarını törpüleyen, sağda solda eksiklikleri ve aralıkları dolduran, dağınıklıkları birbirlerine bağlayan hafif ve serin bir bugünün ortaya çıkmasına neden olur. Ama fazla hayal insani sular altında bırakır, boğar. Düşüncelerinin yerini tamamıyla hayaller almış zihin emekçisinin vay haline! İşin içinden kolayca sıyrılacağını sanır ve her seferinde hep aynı şeyi söyler. Yanılgı!
Düşünce zihnin, hayal hazzın ürünüdür. Düşüncenin yerine hayali koymak yemeğe zehir katmaya benzer.
Hatırlanacağı gibi, Marius bu aşamaya gelmişti. Tutku ortaya çıkmış ve onu amaçsız, dipsiz bir kuruntuya sürüklemişti. İnsan
evinden sadece hayaller kurmak için çıkar. Tembel bir yaratıcılık. Uğultulu ve durağan bir uçurum. Ve işsizlik uzadıkça ihtiyaçlar artar. Bu bir yasadır. Hayaller kuran kişi doğal olarak cömert ve yumuşaktır; gevşeyen zihin hayata sıkı sıkı sarılamaz. Bu yaşam tarzında, kötülüğe iyilik karışmıştır, çünkü gevşeklik kötü olsa da, cömertlik iyidir. Ama çalışmayan yoksul, cömert ve yüce gönüllü kişinin işi bitiktir. Kaynaklar tükenir, gereksinimler artar.
Sayfa 156 - İş Bankası Kültür Yayınları, cilt 2Kitabı okudu
İktisat Bilimi (!) ve Üniversiteler
Ortalama bir burjuva iktisat kitabı şu cümleyle başlar: “İhtiyaçlar sınırsız, kaynaklar kıttır.” Burnundan kıl aldırmayan iktisat profesörü bıkıp usanmadan bu tekerlemeyi 40 yıl tekrar eder. Mübarek zahmet edip bir kerecik olsun söylediğinin ne anlama geldiğini düşünmez. “Her şeyin sınırlı olduğu bir dünyada bunun tek istisnası neden ihtiyaçlar olsun?” demez. Aslında burjuva iktisatçılarının bu soruyu soramamasının nedeni, söylediklerinin hikmetinden sual olmaz evrensel bilim sayılmasıdır. Oysa, üniversitelerin müfredatının vazgeçilmezi olan “iktisat” bir bilim değil, ideolojiler dünyasını angaje eden "saf ideolojiden” ibarettir.
Sayfa 45 - YordamKitabı okudu
İnsan evinden sadece hayaller kurmak için çıkar. Tembel bir yaratıcılık. Uğultulu ve durağan bir uçurum. Ve işsizlik uzadıkça ihtiyaçlar artar. Bu bir yasadır. Hayaller kuran kişi doğal olarak cömert ve yumuşaktır; gevşeyen zihin hayata sıkı sıkı sarılamaz. Bu yaşam tarzında, kötülüğe iyilik karışmıştır, çünkü gevşeklik kötü olsa da, cömertlik iyidir. Ama çalışmayan yoksul, cömert ve yüce gönüllü kişinin işi bitiktir. Kaynaklar tükenir, gereksinimler artar.
Sayfa 156Kitabı okudu