En ünlü Asur Kralı II. Sargon (MÖ 722-705), başkenti Ninova'ya taşıdı. Şam ve İsrail'in de içinde bulunduğu birçok bölgeyi fethetti. 30 bin İsrailliyi sürgüne gönderdi (İsrail'in "On Kayıp Kabile" efsanesinin temeli bu olaya dayanmaktadır.).
Bir mağarada ibadetle meşgul olan Şahkulu, buyük bir şohret kazanmış hatta II.Bayezid duasını almak için her sene 6,7 bin akçe yollamıstır. Bu şekilde yeterince taraftar toplayan Şah Kulu büyük bir isyan başlatmıştır...
MONNA ROSA
II- Ölüm ve Çerçeveler
(…)
Lâmbalar yanıyor, hafif ve sarı;
Gece kar yağacak sabaha kadar.
Toprakta et, kemik çıtırtıları.
Yarı ölüleri bir korku tutar
Değince bir taşa kafatasları.
— Ölüler ki yalnız tırnakları var,
Ve yalnız burkulmuş diz kapakları... —
(…)
Barbarca bir gelenek olan kız çocuklarını diri diri gömme, çoğunlukla zannedildiği kadar olmasa da, İslam öncesi Arabistan'da oldukça yaygın bulunmaktaydı. Bunun sebepleri iki yönlüydü: kız çocukları sayısındaki bir artışın ekonomik yükümlülükleri ağırlaştıracağı korkusu ve kızların sık sık düşman kabileler tarafından esir alınmaları ve sonunda kendilerini esir alanları ailelerine ve kardeşlerine tercih etmelerinin yarattığı aşağılanma korkusu. İslam'dan önce bu geleneğe muhalif olanların önde gelenlerinden biri, Ömer b. Hattab'ın akrabası ve Muhammed'in (s) manevi habercilerinden biri olan Zeyd b. 'Amr b. Nufeyl idi (karş. Buharı, Fezailu Asbabi'n-Nebi, Abdullah b. Ömer'den rivayet): bu zat Muhammed'in (s) nübüvvetinden kısa süre önce iilmüştü (Fethu'l-Barf VII, 112). Başka bir adam, Sa'sa'ah b. Naciye et-Temimi -şair Ferazdak'ın dedesi- bu şekilde ölüme mahkum edilen kız çocuklarının kurtarıcısı olarak şöhret yaptı. O da sonra İslam'ı kabul etti. İbni Hallikan (II, 197), Sa'sa'a'nın yaklaşık otuz kızı ailelerine fidye ödemek suretiyle kurtardığını zikreder.
Okay (1931-2017), İslam Ansiklopedisi’nin on altıncı cildinde yazdığı ‘’hatırat’’ başlıklı madde başında ilk olarak hatıratın, edebi bir kavram ve terim olduğundan ve ilk örneklerine tarihsel değeri yüksek metinlerin içerisinde bulabileceğimizden söz eder. Söz konusu metinler tarih, seyahatname, rûzname, menâkıp, tezkire, muhtıra ve mektuplardır.