Evet, Locke’a göre, doğuştan hiçbir ide yoktur. Açıktır ki, Locke, tüm idelerin deneyimden, tecrübeden, yaşantıdan gel diğini söyleyecekse, doğuştancılık teorisini reddetmek duru mundadır. Şöyle yazar, o: “Bazı insanlar arasındaki yerleşik kanıya göre, anlama yetisinde bazı doğuştan ilkeler vardır....
Bunlar, insan zihnine kazınmıştır, ruhun ta ilk başlangıcında aldığı bu ilkeler ile birlikte dünyaya gelirler.” Locke, bunun doğru olmadığını söylemekle kalmayıp bu öğretinin, onu yanlış kullananların elinde tehlikeli bir araç olduğunu da ifade eder.Eğer hünerli bir yönetici insanları belli ilkelerin doğuştan oldu ğuna ikna ederse, “insanları, kendi akıl ve yargılama yetilerini kullanmaktan alıkoyarak hiçbir sorgulama yapmadan inandırıp itimatlarını kazanır” ve “bu kör güven hâlinde, onları daha kolay yönetebilir.”
Sayfa 55Kitabı okuyacak
Hayatlarının ilk gününden itibaren insanlar içine doğdukları inanç sistemine sadık olmak için eğitiliyor. Din adamları için, politikacılar için seni sömürmek kazançlı; kocalar için karılarını sömürmek kazançlı, anne-babalar için çocuklarını sömürmek kazançlı, öğretmenler için öğrencilerini sömürmek kazançlı. Ortak yatırımlar için sadakat bir gereklilik. Ama insanlığın tümünü geri zekâlılığa sürüklüyor. Sorgulamaya izin vermiyor. Şüpheye izin vermiyor. İnsanların zeki olmalarına izin vermiyor. Ve bir şeyin yanlış olduğunu hissettiği zaman şüphelenme, sorgulama, hayır deme yeteneği olmayan bir insan, insanlığın aşağısına düşmüştür; insan altı bir hayvan haline gelmiştir.
