3– TABİAT İLİMLERİ
Bu ilimde, âlemin varlıklarından, yani göklerden ve göklerdeki yıldızlardan, yerdeki su, hava, ateş, toprak gibi basit cisimlerden, hayvan, bitki ve madenler gibi birleşik cisimlerden, bunların değişme, birleşme, bir hâlden bir hâle geçme sebeplerinden bahsedilir. Bu durum bir tabibin insan vücudunun, uzuvlarının ve mizacının değişme sebeplerini araştırmasına benzer. Din, tıp ilmini inkar etmediği gibi, tabiat ilimlerini de reddetmez. Ancak, (Tehâfüt-ül felâsife) kitabımda açıkladığım bazı meseleler vardır ki, tabiat ilminin bu belirli birkaç meselesini reddetmek, dinin gereğidir. Bu meseleler dışında dine uymadığı görülen meseleler iyi incelendiğinde, anlattığım meselelere dahil oldukları anlaşılır. Hepsinde esas olan nokta şudur: Tabiat, Allahü teâlânın emrindedir. Kendiliğinden bir şey yapamaz. Onu yaratan yapar. Güneş, ay, yıldızlar ve diğer eşyalar, Allahü teâlânın emrine tabidirler. Hiçbiri kendiliğinden bir iş yapacak hâlde değildir.