Kıyıda köşede kalmaması gereken bir klâsik, 1923 Pulitzer kazananı, dönemini aşan, cesur, ileri görüşlü bir kalemin ürünü; yazar 1. Dünya Savaşı'nda yitirdiği kuzeninden ilham alarak bu romanı kaleme almış.
1910'lu yıllarda Amerika'dayız. Arka planda dönemin Amerika kırsalının, halkının panoramasını çizen kitapta Claude adlı gencin hikayesini okuyoruz.Varlıklı ama aşırı rahat bir baba ile koyu dindar bir annenin oğlu, çekici bir çocuk. Aslında diğerlerinden daha derin, dünyayı farklı görüyor, daha farkında, kalıplara tutsak olmak istemiyor, kendini gerçekleştirmek istiyor fakat hep arada kalıyor:kendi ile ailesi, istekleri ile beklenenler... Çizilmiş bir yazgısı var, yapmak istedikleri farklı ve bir de "Hayır" diyememe sorunu ve her şeye tuz biber eken yanlış yapılmış bir evlilik ...
Tüm bunlar onu orduya itiyor, önce askeri eğitim alıyor sonra kendini Fransa'da cephede buluyor. Özellikle savaşı anlattığı satırlar insanın zihnine kazınıyor, çok güçlü satırlar. Yaşananlar, tanıştığı askerlerin hikayeleri, savaşın yakıcı, yıkıcı, yok edici etkisi çok başarılı bir üslupla verilmiş. Savaş, salgın, hastalık, kayıplar insanı içine çeken bir anlatımla yazılmış, dil su gibi, berrak, betimlemeler çok güçlü, güzel kitap. Yazarı daha önce "Ey Öncüler" eseri ile tanımıştım, o da dönemini çok aşan bir kitaptı, ikisini de severek okudum.
Anthony Burgess "İyilik içten gelir ve seçiliyor olmalıdır" Antony Burgess'in romanı Otomatik Portakal'ın dönüp dolaştığı mevzu tam olarak bu cümledir diyebiliriz. Roman bir distopyadır, insana dair bir umut
