Günün yirmi dört saati boyunca yaratıcı olan hiçbir sanatçı yoktur;
onun yarattığı en büyük ve en kalıcı yapıtlar,
yalnızca ve yalnızca ilham perisinin geldiği o pek ender rastlanan
anlarda oluşmuştur. Aynı şekilde, gelmiş ve geçmiş bütün çağların
en büyük şairi ve yaratıcısı olarak kendisine hayranlık beslediğimiz
tarih de sürekli
Kolomb, Amerika’yı keşiften döndükten sonra Sevilla ve Barcelona’nın
kalabalık caddelerinden bir tören havasında geçerken,
beraberinde getirdiği tuhaf ve paha biçilmez pek çok şeyi,
o âna kadar hiç tanınmayan bir ırkın kırmızı derili insanlarını,
hiç görülmemiş hayvanları, çığlıklar atan rengârenk papağanları,
hantal ve ağır ağır yürüyen
Bütün bir donanma dağları aşıp Haliç'e iniyor.
Bütün büyük askeri hareketlerde düşmana indirilen darbe, her zaman sürpriz baskınlar yoluyla elde edilmiştir . Sultan Memed' in üstün dehası ve askeri yeteneği bir kere daha tarihteki yerini alıyor. Bu dahi sultan bir keresinde kendi kendine şöyle demiş: "eger sakalımın bir teli bile aklımdan geçenleri öğrenmiş olsaydı, onu hemen yollardım." Işte topları kent surlarini gümbür gümbür dövüp parçalara ayırırken, böylesine tedbirli bir insanın buyruğu, büyük bir titizlikle yerine getiriliyor şimdi... Mehmet'in pençesi düşmanının boğazını gittikçe daha çok sıkmaktadır.
İnsan ne kadar da az şeye muktedirdir! Güneşi yörüngesinden alıkoyamaz, denizin dalgalanmasına, dağların gökyüzüne yükselmesine engel olamaz. Gücünün yetmediği şeyler karşısında öylece kalır insan. Dünya insanın boyun eğmesi gereken kesin bir yasadır ve onun yazgısını belirler.
Avusturyalı yazar Stefan Zweig sadece yazmış olduğu öykü ve Novella (uzun öykü) yanında tartışmasız çok iyi bir biyografi yazarıdır. Bir de psikolojiye ve Freud'un öğretisine duyduğu yoğun ilgi, Zweig'in derin karakter incelemelerinde ifade bularak "İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar" kitabında dünya tarihinde 12 adet önemli olan gelişmeleri, yaşananları, kişileri Amerika'nın keşfi, İstanbul'un fethi, Waterloo Savaşı, Güney kutbunun keşfi, Tolstoy, Goethe gibi yazarların hayatındaki önemli anlarına verdiği dünya tarihinde, tarihe adı geçen başarılı bir çok olayı mucizevi bir şekilde gerçekleştirenleri olayları ve gerçekleştiremedikten sonraki tarihte adları bile duyulmamış tarihin yazgısı sonucunda kaybedenlerin trajedisini Zweig insanlık tarihini en önemli tarafından çarpıcı bir şekilde anlatıyor.
Waterloo Savaşı anlatımı daha önce okuduğum Victor Hugo ve Stendhal kadar etkileyici ve başarılı olan. İstanbul'un fethi bölümünde farklı bir açıdan bakan bir gözle olaya yaklaşıp anlatması ve gerçekçi savaş sahneleri ve bilinmeyenleri öğretisi ile beni çok etkileyen bölümler oldu. Tarih ve Zweig sever bir okuyucu ve kısa hikayeleri dışında farklı tatlar arayan okurlar için tavsiye ederim.
Evet, Grouchy bir tek saniye düşünüyor.
Bu bir tek saniye, kendi yazgısıyla birlikte Napolèon’un ve dünyanın yazgısını da belirliyor. Walhaim’in bir köy evinde geçen
bu bir tek saniye, on dokuzuncu yüzyıl dünyası üzerinde kesin belirleyici olmuş, bütün bir çağın akışını değiştirmiştir.
Ne yazık ki, bu ölümsüzlük ânı,
İmparator’un yazılı
Stefan Zweig,
Okuduğum üçüncü eseri şimdiye kadar neden okumadığımı düşünüp duruyorum, Psikolojik olarak insan evrelerini bu kadar iyi betimlemesi, karakter yaratma ve karakterlerin ruhsal gerilimlerini tasviri beni fazlasıyla etkiledi. Fırsat buldukça bütün eserlerini okumayı planlıyorum. Her zaman tarihte önemli şahsiyetlerin hayatlarına dair