11. yüzyıldan sonra her ne kadar hala tek tek büyük bilim adamlarına (12. yy. İbn-i Rüşt, 14. yy. İbn-i Haldun) rastlıyorsak da artık bilim gelişme olanaklarım yitirmiş, önceki yükseliş döneminin maddi koşullarında ortaya çıkan "dine rağmen hoşgörü" siyasal ömrünü tamamlamış, yerini, teorisini Gazzali'nin yaptığı, dinin bilim karşıtı gerçek niteliğine bırakmıştır.