Deedes’in 27 Şubat günlü raporundan, Hürriyet ve İtilaf’ın İngiltere’nin desteğini elde etmek için birkaç kez komiserliğe başvurduğunu ve İttihat ve Terakkilileri cezalandırma işinin ancak kendilerince yapılabileceğini, ancak bunun için İngiliz hükümetinin desteğinin şart olduğunu söylediklerini anlıyoruz.
İttihat ve Terakki, çağdaş bir ideoloji ile cihazlanmış olarak, Türk çıkarlarının, Türkçülüğün örgütü durumundaydı
Vahdettin
İttihat ve Terakki’ye muhalif olmasının nedeni de, kendisinin mutlakıyetçi saltanata inanmasından, İttihat ve Terakki’nin ise meşrutiyeti sürdürebilecek tek gerçek güç olmasından ileri geliyordu.
6 Mayıs 1919'da Sait Molla, İngiliz askeri ataşesine, "İngiltere Osmanlı Devletinin yönetimine el koyarsa, saltanat ve hilafetin İngilizler elinde bulunduğunu gören Mısır ve Hindistan Müslümanlarının da İngiltere'ye dost olmanın gereğine inanacaklarını" söyler. (S.Akşin, İstanbul Hükümetleri, s.238)
Sayfa 391 - Bilgi Yayınevi, 12.Basım, Ekim 2020Kitabı okudu
İttihatçılar için, “Yine Gelir ve Geleceklerdir de!”
3 Ekim’de sadaret mührü Talât Paşa’dan alındı ve ertesi gün İzzet Paşa hükümeti kuruldu.
Vahdettin daha şehzadeliği zamanında İttihat ve Terakki’ye muhalifti. 31 Mart Olayı’ndan önce kendisinin Derviş Vahdeti’nin kurduğu İttihat-ı Muhammedi Cemiyeti’ne üye olduğuna dair elimizde bir bilgi var.
ve yeni fırkanın programı kong-re tarafından hazırlanmıştır. Bunu İsmail Canbulat’ın başkanlığında bir encümenler grubu hazırlamış ve yeni fırkanın İttihat ve Terakki’nin inkılapçı rolünü terk ederek liberal bir kimliğe sahip olması kararlaştırılmıştır.
İttihat ve Terakki, Türklüğü temsil etmekle birlikte gücünü ilk önce mekteplilerden ve bu arada özellikle subaylardan, yani ordudan alıyordu. Ayrıca Türk ticaret çevrelerinin ve eşrafının da önemli bir bölümünün desteğine sahipti.
Tabii en doğal muhalifler Türk ve özellikle Müslüman olmayanlardı. Türklerden muhalif olanlar en başta Saray mutlakıyetini isteyenlerdi ki bunlar Saray çevreleri ve Saray mutlakıyeti düzeninde çıkarları olan kimselerdi (başta mektep görmemiş, “alaylı” subay ve memurlar).