Özellikle Müslüman Arnavutların hemen hepsi Bektaşiydi. Bizi gönülden, yürekten destekliyorlardı. Talat Bey gibi İttihat ve Terakki'nin önde gelen bazı isimlerinin Bektaşi olmalarının da bunda rolü vardı.
Tikveş'te Mustafa Kemal (Atatürk) Bey'le buluştuk. Bize cemiyetin verdiği genel yetkileri kapsayan bir mektup getirmişti. Gece yarısına kadar bütün meseleleri konuşmuştuk. Hepimizin fikri aynıydı: Ya hürriyet, ya ölüm!
Abdülhamid bu istekleri hemen kabul etmişti.
Bölgeye Osmanlı umum müfettişi olarak Hüseyin Hilmi Paşa gönderilmişti.
Paşa gelir gelmez ne yapmıştı dersiniz?.. Biz Türk zabitleriyle uğraşmaya başlamıştı… Paşa, Bulgar, Yunan, Arnavut, Sırp komitacılarıyla uğraşma yerine İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerinin peşine düşmüştü.
Yıldız Sarayı, İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni, hayatı için en tehlikeli varlık görüyordu.
Ama Zatı Şahane bilmiyordu ki, artık uyanmıştık.
Biz Osmanlı zabitleri artık Zatı Şahane’nin emir kulları değildik.
Onun her isteğine köleler gibi gözü kapalı boyun eğemezdik… Artık kul olmak istiyorduk…
Bir gün koyu bir " İttihatçı ", " Ne varmış efendim ? İttihat ve Terakki memleketi daima Mebusan Meclisi ile idare etti " deyince Celâl Bey " Doğru, mebuslar vardı " diyerek karşılık vermişti. " Ama onlar, seçim değil tayinle geldikleri için mebus değillerdi. Mesela testinin de ağazı var, konuşuyor mu ? Masanın da ayağı var, yürüyor mu ? .. "
Sayfa 23Kitabı okudu
20. yüzyılın başlangıcında, İttihat ve Terakki'nin Avrupa'dan devşirdiği Sosyal Darwinizm fikriyatı, oradan Cumhuriyetin Türk milliyetçiliğine miras kalır. Tek parti ideolojisinin bu mirastan önemli ölçüde pay aldığı, fakat ittihatçılara nazaran daha gerçekçi olduğu ve sınırlarını bildiği söylenebilir...Zaten 1924 Anayasası, bunun çok net bir örneğidir. Bu anayasaya göre, bütün temel haklar Türklere aittir. Fakat bundan faydalananlar devlet sınırları içinde yaşayan sıradan Türk'ten çok dönemin tasavvuruna uyan labaratuvar Türkü ve pek tabii ki kendini devletin sahibi gören bürokrasidir.
Sayfa 189Kitabı okudu
