Değişim bazen iyiye doğrudur bazen de değildir. Sifonlu modern klozetler kesinlikle iyiye doğru bir değişimdir. Kariyersiz kasalarsa kesinlikle değiller. Bazı şeyler hem iyiye hem de kötüye doğru değişimdir. Mesela İnternet. Ya da dijital klavye. Hazır dövülmüş sarımsak. İzafiyet teorisi.
20. yüzyılın en büyük fizikçisi olarak nitelendirilen Albert Einstein, Almanya, Fransa, Belçika, İngiltere ve ABD'de yaşadı. Buralarda onuruna pek çok yemek verildi. Bu yemeklerin birinde sohbet esnasında ev sahibesi, ünlü bilim insanına "izafiyet teorisi"ni sorar. Albert Einstein'ın 1918 yılında öne sürdüğü izafiyet teorisi;
Elma YayıneviKitabı okudu
:D :D
20. yüzyılın en büyük fizikçisi olarak nitelendirilen Albert Einstein, Almanya, Fransa, Belçika, İngiltere ve ABD’de yaşadı. Buralarda onuruna pek çok yemek verildi. Bu yemeklerin birinde sohbet esnasında ev sahibesi, ünlü bilim insanına “izafiyet teorisi”ni sorar.
Albert Einstein’ın 1918 yılında öne sürdüğü izafiyet teorisi zamanın göreceli bir
Kelebeklerin bir gülünün onlar için kırk yıl gibi geçtiğini düşünürdüm hep. Bu tıpkı şu birkaç saniyenin benim için birkaç güne bedel olması gibiydi. İzafiyet Teorisi tüm gerçekliği ile ensemdeydi."
Indigo YayınlarıKitabı okudu
Einstein dört beş yaşlarındayken bir pusulanın dikkatini çektiğini, pusulayı çevirdiğinde onun hareket etmek yerine sürekli kuzeyi göstermesine çok şaşırdığını anlatmıştı.
"Bu deneyimin bende derin ve kalıcı bir iz bıraktığını hala hatırlıyorum ya da en azından hatırladığımı sanıyorum. Ardında derinlere gizlenmiş bir şeyler olmalıydı:'
Pusula ibresinin sabit durmasına hepimiz şaşırırız ama sadece birimiz bu merakın peşinden gidip ortaya izafiyet teorisini çıkardı.
Uzun bir ömür geçirdim. Fizyolojik olarak yaşadığım süre için rakam verebilirim fakat ruhani olarak net bir şey söyleyemem. İzafiyet teorisini duymuşsundur. Bütün olaylar izafidir. Bir olayın yaşanması, aynı andaki tüm kişiler için değişiklik gösterir. Zaman aynı şekilde ilerlemesine rağmen farklı hissedilebilmektedir. Söz konusu teoriye göre; zaman, mekân ve hareket birbirinden ayrı değerlendirilemez. Zaman görecelidir. Durumu daha anlaşılabilir şekilde izah etmem gerekirse kendini iyi ve mutlu hissettiğin anlar da zaman çok hızlı akar. Mutsuz veya zor anlar yaşadığında zamanın akma hızı çok yavaş olur. Hayatımın neredeyse tamamında hep çok zor ve zihnimi zorlayan şeyler yaptım. Zaman benim için hep yavaş aktı. O yüzden kendimi çok yaşlanmış hissediyorum.
Gıda maddesi almak için kıyıya giden mürettebat, gemiye döndüğünde şaşırtıcı bir haber getirir: Kıyıda günlerden perşembedir, oysa gemide onlara o günün çarşamba olduğu söylenmiştir. Pigafetta çok şaşırır, zira üç yıldan beri süren seferde hiç aksatmadan her gün günlük tutmuştur. Hiç ara vermeden bütün hafta boyunca saymıştır; pazartesi, salı,
Sayfa 240Kitabı okudu
"İzafiyet teorileri bize evrenin farklı yerlerinde zamanın farklı aktığını söylemektedir, maddenin hızı ve çekim kuvveti tarafından belirlenmiş şekilde. A ve B olayı evrenin bir noktasında aynı, diğer noktasında ise farklı zamanlarda olur; bir yerde A, B'den önce diğer yerde ise B, A'dan önce gerçekleşir. Yani evrenin belli bir noktasında B henüz gerçekleşmemiştir ama gerçekleşecektir. Ne olursa olsun o önceden belirlendiği için olacaktır."
Uzay kavislidir ve uzay ile zaman İlişkili olduğu için zaman da kavislidir. Genel izafiyet teorisi der ki; çekim güçlüyken zaman daha yavaş, çekim zayıfken de daha hızlı akar Bunun, tümü birbiriyle ilişkili çok çeşitli sonuçları vardır. İlki kendine has nitelikleri nedeniyle kozmostaki her cismin kendi çekim kuvveti olmasıdır, bu da evrenin her köşesinde zamanın farklı aktığı anlamına gelir. İkinci sonuç ise Ay'daki zamanın Dünya"dakinden ve Dünya'daki zamanın da Ay'dakinden daha farklı aktığıdır. Cismin hacmi ne kadar büyükse yüzeyindeki zaman da o kadar hızlı akar. Aşın derecede güçlü çekim gücüne sahip olan nesneler kara delik olarak bilinirler, yani bir gemi kara deliğe yaklaşırsa geminin mürettebatı evrenin tarihinin hızlanarak aktığını ve sona erdiğini görebilir"
"Güneş o kadar büyüktür ki, çevresindeki uzay eğrilir. Eğer bir nesne çok yavaş bir hızda yaklaşırsa Güneş'e çarpar. Eğer, Dünya gibi bir nesne belli bir hızda yaklaşırsa Güneş'e çarpmadan ya da ondan uzaklaşmadan çevresinde dönmeye başlar. Eğer bir nesne, ışık fotonu gibi, çok yüksek bir hızda yaklaşırsa izlediği yol yaklaştıkça eğrilir ve Güneş'i ıskalayarak yoluna devam eder. Genel izafiyet teorisinin söylediği kısaca budur. Tüm nesneler uzayı büker ve nesnenin kütlesi ne kadar büyükse fiziki aynı madalyonun iki yüzü gibi olduğundan bu, nesnelerin zamanı çevresindeki uzayı bükmesi de o kadar fazla olur. Zaman ve mekân bükebildiği anlamına gelir. Bir nesne ne kadar büyükse çevresindeki zaman da o kadar yavaş akar."
İnsanlar duygu alanını ihmal etmemeli. Ben üniversitedeki doktora talebelerime, gurub vaktini kaçırmayın, diyorum. Kendi kendinizle kalın, bir bakın; dağlara, tabiata. Geçen, bir üniversite bahçesinde oturuyorum. Hava soğuk, tek başıma kahve içiyorum. Bir büyük çınar ağacı... Sararmış, kızarmış, yapraklar dökülüyor. Akşam güneşi vurmuş. O pitoresk, beş dakika sonra biter. Ruhumuzun bu manzarayı temaşa etmeye ve üzerinde düşünmeye ihtiyacı var. O beş dakikada bir şey yapamazsınız. Einstein gibi izafiyet teorisini bulamazsınız. Bana sorarsanız, kalbinizin bu ihtiyacını tatmin edin ve o gıdayı ona verin. Aksi hâlde çok sıkılır insan ve sıkıntısını rasyonel çözümlerle dindiremez. Benim acizane tavsiyem hayalle değil reel tabiatla, reel insanla baş başa kalmak.
Sayfa 203
Zamanın izafiliğini ilk fark eden de Âdem’di, o elmayı yemeyecekti. Yine de adına izafiyet diyebilmek için birkaç yüz yıllık bir süreyi, Einstein’ı beklemek gerekti. Zaman alt edilemez, onun önüne geçilemez, insan onu yenmeyi başardığını düşündüğü nadir zafer anlarında bile aslında sadece ona teslim oldu, kapıldı. Kazanmış görünmesine izin verildi. Zaferi, zafer gibi görünen zarif bir boyun eğişti.
