ey mürid,
cenâb-ı hâkk bazen, bast gündüzünde elde edemediğin mârifeti, kabz gecesinde bağışlar. bast ve kabzın hangisinin faydalı olduğunu bilemezsin..
Şeyhime birisi kabz halinde olduğundan yakınmıştı. Şeyhim de buyurdu ki; İnsan da mevsimler gibi sürekli hal değiştirir. Bazen bast hali olur, insan ferahlar, ibadete karşı içine bir şevk gelir. Bazen kabz hali olur, ibadetlere karşı zorlanır, yatağından kalkmak istemez. İnsan sanır ki bast halinde yaptığı ibadet daha makbuldür. Çünkü onu şevk ile yapmıştı. Fakat, kabz halinde, zorlanmasına rağmen sırf Allah emretti diye kalkıp sıkılarak yaptığı idabet Allah'ın da çok hoşuna gider. Çünkü bast halinde Allah'tan kula bir geliş vardır zaten, O sana geliyor. Kabz halinde ise kul bir gayret, bir çaba ortaya koyuyor, yani o Allah'a gidiyor.
Selamün aleyküm 🤚
Bundan yaklaşık üç sene önce idi
imam suyuti'nin itmam'u diraye (إتمام الدراية) kitabında göz gezdirirken Tasavvuf bölümünde şöyle bir cümle gözüme ilişti, çok garip gelmişti o zaman, sonrasında en sıkıntılı anımda Hızır gibi imdadıma yetişti,
Anladım ki bu söz Teslimiyetin timsali..
Bugünde bu sözün hadisten İktibas (alıntı) olduğunu öğrendim.
Söz şu;
رفع القلم وجف الحبر
Kalem yazdı, mürekkep kurudu.
(Yani her şey takdiri ezeli de yazıldı, mürekkepte kurudu, bir şey değişmez hakkımızda takdir buyrulan olacak,
artık bize düşen takdir olunan neyse rıza ile sabır göstermekdir)
(İçimizdeki kabz'ı bast'a tebdil eyle Allah'ım🤲)
Hayat, negatif ve pozitif hallerin karışımından, cemali ve celali tecellilerin arka arkaya ve iç içe yansımasından doğar; kabz ve bast hallerinin birlikteliğinde yaşanır.
Kabz: darlık
Bast: ferahlık
..emn ve ye'sin vartasına düşmemek hikmetiyle havf ve reca muvazenesinde sabır ve şükürde bulunmak için kabz-bast hâletleri, Celâl ve Cemal tecellisinden intibah ehline gelmesi, ehl-i hakikatçe medar-ı terakki bir düstur-u meşhurdur.
Sayfa 31Kitabı okudu
"Gâh çıkarım gökyüzüne seyrederim âlemi
Gâh inerim yeryüzüne, seyreder âlem beni"
SÖ: Bast halinde gökyüzünde âlemi izliyor; kabz halinde de "Âlem beni seyreder," diyor. Kulluk böyledir. Sinüs eğrisi gibi maksimuma çıkar, sonra minimuma iner, sonra tekrar çıkar.
Sayfa 98 - Turkuvaz KitapKitabı okudu
Tasavvufta "kabz", kişinin manevi tutukluk halinde bulunmasını ifade eden bir terimdir.
Her insanın kabz ve bast halleri de kendisine göredir ve çoğu zaman sebebi de bilinmez.
Sufilere göre bunların gelişi kesb ile olmadığı gibi gidişi de cehd ile değildir..
...bu hal geçene kadar sabır göstermek gerekir.
Sayfa 102
Vârid olan hallerin çeşitliliği sebebiyle amellerin cinsleri değişir.
Açıklama: Vücut âzalarının amelleri kalplerin hallerine tâbidir. Eğer kalbe kabz (sıkışma) hali gelse âzalarda uyuşukluk ve tembellik oluşur. Bast (genişlik) hali gelse bir hareket ve neşe görülür. Zühd günahtan geri durmayı,
muhabbet neşeyi, marifet rahatlığı doğurur. Bir hadis-i şerifte buyrulur ki:
"Bedende öyle bir et parçası vardır ki o salih olursa bütün beden salih olur. O bozulursa bütün beden bozulur. İşte o et parçası kalptir.
~√~
Sayfa 19Kitabı okudu
Vücut âzalarının amelleri kalplerin hallerine tâbidir. Eğer kalbe kabz (sıkışma) hali gelse âzalarda uyuşukluk ve tembellik oluşur. Bast (genişlik) hali gelse bir hareket ve neşe görülür. Zühd günahtan geri durmayı, muhabbet neşeyi, marifet rahatlığı doğurur.
Sayfa 19Kitabı okuyor
Kabz halinin ardından bast hâli gelir..
"Daraltan da genişleten de Allah’tır "
Kabz-Bast tesellisi
"...Kendisini hangi müjdenin beklediğini kimse bilemez."
|Secde-17
Sayfa 71 - Hayy KitapKitabı okudu
Ârife "...Her nereye yönelirseniz yönelin Allah’ın yüzü oradadır" (Bakara, 115) âyetinin mânâsı zâhir olur. Yani bu âyete göre hangi tarafa dönülürse dönülsün orada zâhiren ve bâtınan Hakk’ın bir yüzü vardır. Gerçi bir yüz olması nedeniyle Hakk’ın o yüzüne dönebilirsin. Ancak "O her an yeni bir iş ve oluştadır" (Rahmân, 29) âyeti düsturunca Hakk’ın makamları ve mertebeleri vardır. Bu nedenle Hakk her bir makamda bir çeşit ve her mertebede bir tür yüz gösterir. Her yüzde bir çeşit güzellik, her güzellikte bir aşk nev‘i, her aşkta bir türlü gamze, her gamzede bir türlü şîve, her şîvede bir türlü girişme, her girişmede bir türlü naz, her nazda bir türlü ağaz yani başlangıç gösterir. Onun için O’nun cemâline tutkun olan âşıklar türlü türlü hâllere ve sevdâlara uğrar; bazen kabz ve celâle mazhar olur, bazen zevk, şevk, safa ve cemâlin bast hâline mazhar olur.
Sayfa 67 - HayykitapKitabı okudu
"
Arifler bast(ferahlık, rahatlık) hâlinde iken kabz(Darlık, sıkıntı)hâlindendekinden daha çok korkarlar. Onların bast hâlinde iken edep haddinde bulunanı pek azdır.
"
Sayfa 139
