Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
İstiklal Savaşı'nı yöneten 7 kişi...
Bu dört kişi Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Rauf (Orbay) Bey, Kazım Karabekir Paşa ve Refet (Bele) Bey idi. Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın diğer kurucuları olan Mustafa Kemal Paşa ve İsmet (İnönü) Bey, Cumhuriyet Halk Fırkası'nı yönetiyorlardı. Fevzi (Çakmak) Paşa da onların safında yer alıyordu.
"Bolşeviklerin daha müessir bir vaziyete girmeleri halinde bitaraf görünmek azmile itilaf kuvvetlerini memleketimizden uzaklaşmaya icbar (zorlama) ve aksi takdirde vatanımızın bolşevikpayi istilasında kalmak tehlikesine sebebiyet verecekIerini iddia etmek ve ona gö­re icabatı fiiliyesine kalkışmak muvafık ( uygun) olacaktır. ... Mustafa Kemal Paşa'nın 23 Haziran 1919 günü Kazım Karabekir Paşa'ya çektiği telgraftan
Reklam
Görevinden ayrılan ve askerlikten de istifa eden Mustafa Kemal Paşa'ya ilk ve en yakın Kumandan, 15 Kolordu Kumandanı Kazım Karabekir Paşa "Ben ve Kolordum, hepimiz emrindeyiz paşam" diyerek en büyük manevi destek olmuştur. Şevket Süreyya Aydemir'e göre "O an hem Mustafa Kemal'in hem de Milli Mücadele tarihinde, kader tayin edici bir andır."
Sayfa 187
Mustafa Kemal Paşa, Erzurum'a geldiğinde, ordu müfettişliği görevinden fiilen uzaklaştırılmış olduğunu öğrendi ve aynı gün yalnız bu görevden değil ordudan da istifa ettiğini bildirerek buna cevap verdi. Bu olay, eşrafın ona karşı güvensizliğini hafifletmeden sahip olduğu otoriteyi yok ettiğinden nazik bir durum yaratıyordu. Şimdi eşraf kesimini içten elde etmeyi denemek gerekiyordu ve bu, Erzurum Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üzerinde yürütülen denetim sayesinde mümkün oldu. Mustafa Kemal istifasından iki gün sonra, kendini bu cemiyetin başkanlığına, Rauf Bey'i ise ikinci başkanlığına seçtiriyordu. Kazım Karabekir Paşa'ya gelince, .Kongre'ye katılacak cemiyet üyelerinden ikisinin istifasını sağlayarak onların yerine Mustafa Kemal Paşa'yla Rauf Bey'i getirmişti. Böylece milliyetçi kesimin bu üç önderi, tam üyelik hakkıyla, Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (*) kongresine katılırlar. (38) Tarihte bu kongre Erzurum Kongresi adıyla anılır.
ulusal kurtuluş hareketinin kurucuları olan beş kişi
O zaman İstanbul'daki milliyetçi subaylar, resmi bir görevle tekrar Anadolu'ya dönebilmek ve aynı zamanda gerekince kullanabilecekleri önemli askeri bir gücü hizmetlerinde bulundurabilmek amacıyla, Erkanı Harbiye içinden de sağladıkları destek sayesinde, bu birliklerin en önemlilerinin komutasını ele geçirmeye karar verdiler. Böylece Ali Fuat (Cebesoy) Paşa Ankara'ya, Kazım Karabekir Paşa Erzurum'a ve Refet (Bele) Bey Sivas'a atandı. Sadece, bir deniz subayı olan Rauf (Orbay) Bey istifa etmiş ve yol parasını kendi cebinden ödeyerek Anadolu'ya gitmek zorunda kalmıştı. Aradaki köprüleri hemen yıkmak istemeyen Mustafa Kemal Paşa'ya gelince, o da mümkün olan bütün resmi teminatlarla kendisini Anadolu'ya götürebilecek bir fırsatın doğmasını bekliyordu. Biraz tesadüflerin yardımı, biraz da bu alanda gösterilen ufak tefek çabalarla, sonunda bu fırsat 1919 yılı Mayıs ayında doğdu. Böylece ulusal kurtuluş hareketinin kurucuları olan bu beş kişinin bir araya gelerek işe koyulmaları mümkün oldu.
İngiliz siyaseti istiyordu ki daha Bolşevikler Kafkaslara inmeden evvel Türkiye'de maruf insanlar tarafından Bolşeviklik ilan edilsin. Bu suretle Boğazlar ve İstanbul meselesi halledilsin; Türkler imha olunsun, orada kuvvetli bir İngiliz idaresi teessüs etsin.
Reklam
Enver Paşa mütareke başlangıcında Kafkasya'ya gelmek arzusunda bulunmuştu, şimdi fikirler muhtelifti, memleketi el birliği ile batırmışlardı, işi oluruna terk ederek Berlin'den seyrine bakmak en kolay ve en tabii bir işti.
İstiklâl Harbi'nde Enver Paşa etrafında dahi hayli entrikalar çevrildi. Vesikalar ile görülecektir ki bütün bu işlerde harici eller, milli harekatımızı muvaffakiyetsizliğe sürüklemek için mütfiş oyunlar oynamışlardır.
“2 Haziran 1923 Gazi Paşa gittikçe Enver Paşa’nın mevkiinden bile zaafa uğruyor, çünkü Enver Paşa’yı tutan Talat Paşa ve arkadaşları gibi inkilâbın müteşebbis simaları vardı. Hâlbuki Gazi büsbütün başka kuvvetlere isnat ediyor, akıl her zaman pazunun fevkinde olduğuna ehemmiyet vermiyor.”
“Grupta intihabın yenilenmesi kararı ve ilk teklifi İsmet Paşa yaptı. Lozan Konferansı azaları bunu görmek istiyorlarmış.”
Sayfa 856Kitabı okudu
Geri199
1.000 öğeden 991 ile 1.000 arasındakiler gösteriliyor.