Millet ve vatan kelimelerinin toplumlarda uyandırdığı hissi ve aidiyeti anlamak için tarihlerine bakmak gerekir. Çünkü vatan, yurt, ulus ve il gibi kavramlar insanlar tarafından farklı şekillerde yorumlanmış ve içi doldurulmuştur. Osmanlı Devleti’nin çatısı altında yaşamış ve onlara ait toprakları anlamak içinse diyar-ı Rum ve Rumilik kavramlarını anlamak gerekmektedir. Bu iki kelime tarih için anahtar niteliği taşımaktaydı. Osmanlı coğrafyasında, coğrafi terim olarak kullanıldığı dönemler olmuştur. Ancak 11. yüzyıl sonrası bu coğrafyada yaşayan insanlar Rumi olmuştur.
Modern Avrupa’nın ise Roma ile ilişkisi farklı nitelikte olmuştur. Britanya kendini Roma ile özdeşleştirmiştir. Ancak bu durum II. Dünya Savaşı’ndan sonra sona ermiştir. Türkler her zaman devlet kurma geleneğine sahip bir millet olmuştur. Bu geleneğin temelinde her dönemde ‘birlik’’ olma kavramı yer almıştır. Anadolu’da kurulan Türk devletleri bu birlik çerçevesinde kurulmuştur. Rum ve diyar-ı Rum kavramları sadece coğrafi terimler olarak kalmamıştır. Türkçe konuşanlar tarafından anlamı genişletilmiştir. Zaman içinde Türkler gittikleri bölge isimlerini de İslâmileştirerek yeniden adlandırmışlardır.
