Kırgızlar uzun boylu, güçlü kuvvetli, kızıl saçlı, sarı, kızıl veya beyaz yüzlü ve yeşil gözlülerdi, siyah saçın şanssız olduğunu düşünürlerdi.
Sayfa 24Kitabı okuyor
"Kaynanamın oğlu! Kaynanamın oğlu! diye mırıldandı. Sonra kendini tutamayıp, örf ve âdeti unutarak İsmail dedi ve başladı ağlamaya."
* Kırgızlar'da ve diğer Türk boylarında kadınlar kocalarına, saygı gereği, isimleriyle hitap etmezler.
Sayfa 13 - Ötüken NeşriyatKitabı okudu
Türkiye dışında yaşayan Türklerin zengin bir musikileri vardır. Dilde olduğu gibi musikide de bizim tarih boyunca unuttuğumuz birçok şeyleri onlar muhafaza etmişlerdir. Azeriler, Kazaklar, Kırgızlar, Özbekler, Türkmenler tarihleri ve yaşayış tarzları icabı, eski halk kültürüne ait unsurları bizden daha iyi korumuşlardır. Onların musikilerini dinlerken, içimizde adeta çok uzaklarda kalmış anayurda eski cedlere ait duygular ve özlemler uyanır. Dünyanın musikisi dinlenen ve çalınan Türkiye‟de, bizim soyumuzdan olan insanların musikilerine yabancı kalmamızı izah etmek çok güçtür. Bu dar görüşlülüğü artık bırakmalı, Türkiye dışındaki Türklerin edebiyatları gibi musikilerine de kapılarımızı açmalıyız
Sayfa 60Kitabı okudu
M. Edouard Chavannes esasen çok evvel Le Cycle Turc des Douze Animaux ismindeki eserinde Çin Imparatorluğu'na dahil memleketlerde hatta bir aralık bütün Asya'da kullanılan on iki hayvanlı takvimin evvela Kırgizlar tarafından icat edilerek, Türk istilası neticesinde Çin'e ve diğer Şarkî Asya milletlerine geçtiğini göstermemiş mi idi?
Sayfa 12Kitabı okuyor
KlRGlZLAR
İlk büyük Türk imparatorluğu Asya Hunlarına MÖ 202 yılından önce bağlanan Kırgızlar, o zaman Çin kaynaklarındaki isimlerinin ilk transkripsiyonu ile Ke-k'un olarak tanınıyorlardı. MÖ 46' da bir kez daha Hunlara tabi olmak zorunda kalan bu Türk kökenli boy, aradan asırlar geçtikten sonra MS 558 yılında Gök Türk Devleti'ne bağlandı. 648 yılında Gök Türklerin zor durumda olmasından faydalanarak Çin ile siyasi münasebet kurdu. Zaman zaman isyan teşebbüslerine rağmen Kırgızlar, Uygurların uzun süre egemenliklerini tanıdılar. Ne var ki, 840 yılında Büyük Uygur Devleti'ni yıkmak suretiyle bağımsızlıklarını kazanabildiler. 920 yılında doğudan gelen Karahıtaylar, onların devletini ortadan kaldırdı ve Ötüken'den eski yurtlarına Altay Dağları'nın kuzeydoğusu ile Sayan Dağları'nın kuzeyindeki sahaya sürüldüler. Daha sonra Cengiz Han liderliğinde kurulan Büyük Moğol-Türk İmparatorluğuna katılarak onların ordusunda yer aldılar.
Babası ve üvey annesinin entrikalarına rağmen kendisine kurulan tuzaklardan kurtulan Mo-tu (Bahadır) , MÖ 209'da babasını öldürüp Hun tahtına çıkmıştır. Bundan sonra derhill devletini güçlendirmeye girişen Mo-tu, önce doğuda kendini tehdit eden Tung-hu'ları, daha sonra güneydeki Yüe-chih'ları yenerek, rakipsiz olduğunu göstermiştir. Akabinde kuzeybatı Çin' deki atalarının eski topraklarını alarak devletini özellikle ekonomik açıdan kuvvetlendirmiştir. Bunun yanında Orta Asya'da Kırgızlar, Ting-ling'ler gibi yirmi altı boy ve devletçiği kendine bağlamıştır. Asya Hun Devleti'ni geniş bir imparatorluk haline getirmiştir. MÖ 199 yılında kendisinden en az dört kat büyük orduya sahip Çin İmparatorluğunu kuşatarak, büyük bir tehlike yaşatmış, bu yüzden Çin kaynaklarında en az bin yıl sürecek ölümsüzlüğe kavuşmuştur. Kendisi yirmi altı devlet ve beyliği itaat ettirdiğini açıklamaktadır. Devletin sınırları Kore' den, Aral Gölüne Baykal Gölünden Çin Seddine, Doğu Türkistan'ı içine alacak şekilde Tibet'e ulaşmıştır. Tamamını işgal edecek gücü olduğu halde Çin'i ele geçirmemiş; ancak, kendi ekonomisini güçlendirmek maksadıyla üstünlüğünü tanıtmış ve vergiye bağlamıştır.
siyasi ve sosyal karışıklıklar sonucu Doğu ve
Batı Gök Türk devletleri sarsıntı geçiriyordu. Sarsıntı boylara da yansıdı. Artık boy grupları değil, teker teker boyların her biri ön plana çıkmaya başladılar. Bunların ilk ve en önemlisi Sir Tarduşlardır. Batı Gök Türk ülkesinde yani
Kırgızistan ve Kazakistan topraklarında 634'ten sonra On Ok
Hayali saç beyazlatır...
Sen istersen Tuna'nın kaynağından Çin'e dek.
Altay, Kıpçak, Sibirya, Azerbaycan, Harzem, Gazne, Hive, Buhara
Her yer senin o eski sınırına girecek.
Osman ile Nâdir'in, İlhan ile Babür'ün kardaş olan milleti bir rüyaya tapacak. Milyonlarca o asîl, o ateşli kalplerin Hepsi Türklük aşkıyla tek kalp gibi çarpacak.
O vefalı Kırgızlar, alın terli Tatarlar,
Sert bakışlı Tonguzlar, güzel yüzlü Macarlar
Soğuk sıcak çöllerden,
Yakın uzak illerden,
Mavi yeşil göllerden,
Tepelerden, bellerden
Akın akın gelerek tahtına baş eğecek, «Kutlu olsun!» diyecek.
Sayfa 11 - Serdengeçti Neşriyat
Kara Kırgızlar arasında söylenen "Manas" destanında kadın evin namusunun bekçisidir. Erkek soğukkanlılığını kaybederek fena bir iş yapacağı zaman onu kadın kurtarır. Kadının sözünü dinlemediği zamanda da kahramanın ölümü gelmiştir.
Sayfa 15 - Sayı:6Kitabı okudu
Müslüman Kazak-Kırgızlar ve Başkurtlar, Mayıs'ta, "Kımız Murunduk" adını verdikleri bir bayram yapar ve baharı kutlarlar. Başkurt kadınları, baharı kendi aralarında da kutlarlar ve buna "Karga Toy" derler. "Bu törende kargalara darı, süt koyarlardı. Bu törene, küçük erkek çocukların dahi katılması yasaktı."
Sayfa 35 - Türk Dünyası Araştırmaları VakfıKitabı okudu
Yakutlar'da, şamanlığın soy takip etmemesine karşılık, Altaylılarda, kamlık irsîdir. Bir kimse kendi istek ve iradesiyle kam olabilirse de, onun seviye ve itibari düşüktür. Kazak-Kırgızlar'da baksalık, babadan oğula geçer.
Sayfa 15 - Türk Dünyası Araştırmaları VakfıKitabı okudu
Bu arada 555 yılının Gök Türkler için tam bir fetih yılı olduğunu vurgulamak gerekir. Mançurya'nın doğusunda yaşayan Kıtanlar üzerine bir seferdüzenleyip onları yenilgiye uğrattı. Bunun sonuncunda adı geçen kavim Mukan'a bağlanmak zorunda kaldı20• Aynı sıralarda Baykal Gölü'nün kuzey ve batısındaki
Kırgızlar savaşmadan kendiliklerinden itaat ettiler. Onların da Türk kökenli olmasının bunda etkili olduğunu yorumlamak mümkündür. Çünkü hızla yükselen etkin karizmatik bir güce bağlanmak bozkırda yaşayan boylar için karakteristik bir durumdur. Asya Hun İmparatorluğu'nda Mo-tun'un zamanında gerçekleştiği gibi yay geren ve süvari olarak nitelenen topraklar bir devletin çatısı altında bir araya gelmişlerdi. Dolayısıyla Orta Asya bozkırlarındaki Türk kökenli boyların birliği ikinci defa sağlanıyordu.
