1956 Macar İhtilali
François Fejtö1956 Macar İhtilali Gönderileri
1956 Macar İhtilali kitaplarını, 1956 Macar İhtilali sözleri ve alıntılarını, 1956 Macar İhtilali yazarlarını, 1956 Macar İhtilali yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Macar gençliğinin ihtilâli sona ermiştir. Gençliğin sesi bir kan ve ateş deryasında boğulmuştur. Bütün bunlara rağmen inkârı mümkün olmayan bir hakikat hâlâ yaşamaktadır. Rusların Budapeşte'ye hücum ettikleri gün isimsiz bir teleks memuru bu hakikatı yanmakta olan şehrin bilinmeyen bir yerinden bütün dünyaya şöyle haykırmıştır:
"RUSLAR HARBİ KAZANDILAR, FAKAT DÂVAYI KAYBETTİLER!”
Geçmişlerinde efendiyi oynamayı çok iyi bildikleri için çağımızda esarete tahammül etmeye Orta Aurupa'daki uluslardan daha az hazırdılar.
-E. M. Ciocoran
Başkent aydınlarının, taşra öğrencilerinin heyecanı, genele yayılan bir fırtına haberinin ön emaresinin refakatinde değildi. "Gürültü ve öfke" Kossuth Meydanı ile Üniversite Meydanı arasındaki birkaç bin metrekare alanla sınırlanmış görünüyordu. Komünist partinin iki hizbi, Stalinciler ve Stalin karşıtları, milliyetçiler ve
Macar lhtilali'nin tarihi anlamı, Yalta Konferansı paylaşımından sonra Doğu ülkelerine zorla kabul ettirilen halk rejimlerinin derin sevimsizliğini gösterişli biçimde ispat etmesinde yatıyor. Bu yönde Batı kendini tebrik edebilir: Olay onun propaganda tezlerini tasdik ediyordu. Bu da hükümetlere yetiyordu. Amerikalılara göre Yalta anlaşmaları her zaman geçerliydi. O dönemdeki Amerika'nın Moskova büyük elçisi olan Charles Bohlen hatıralarında, 29 Ekim 1956 tarihinde, Devlet Bakanı John Poster Dulles tarafından, Sovyet yöneticileri Kruşçev, Bulganin ve Mareşal Jukov' a acil bir mesaj iletmekle görevlendirildiğini anlatıyor. Acaba bu, Macar İhtilali'ne yapılacak askeri bir müdahaleye karşı uyarı mıydı? Aksine Dulles, Sovyet yöneticilerine Macaristan'ın ya da herhangi bir uydularının Amerika'yı bir askeri müttefik olarak ilgilendirmediğini söylettirdi. Bunun anlamı şuydu: Macaristan sizin meselenizdir, biz burnumuzu sokmak istemiyoruz. Kruşçev rahatlamıştı ama bu rahatlatıcı davranış asilerde Amerikan silahlarının ele geçirildiğinden bahseden Sovyet propagandasını engellememişti. Aynı fırsatı değerlendiren Bohlen kendi adına konuşarak Kruşçev'e Stalin'in Doğu Avrupa üzerinde katı bir denetim uygulamakla muazzam bir hata yaptığını hatırlattı. Roosevelt ve Churchill'in tavsiyelerini dinleseymiş ve bu ülkelere Finlandiya'ya yapıldığı gibi davransaymış daha iyi olurmuş.
Dulles, Sovyet yöneticilerine Macaristan'ın ya da herhangi bir uydularının Amerika'yı bir askeri müttefik olarak ilgilendirmediğini söylettirdi. Bunun anlamı şuydu: Macaristan sizin meselenizdir, biz burnumuzu sokmak istemiyoruz. Kruşçev rahatlamıştı ama bu rahatlatıcı davranış asilerde Amerikan silahlarının ele geçirildiğinden bahseden
Dulles, Sovyet yöneticilerine Macaristan'ın ya da herhangi bir uydularının Amerika'yı bir askeri müttefik olarak ilgilendirmediğini söylettirdi. Bunun anlamı şuydu: Macaristan sizin meselenizdir, biz burnumuzu sokmak istemiyoruz. Kruşçev rahatlamıştı ama bu rahatlatıcı davranış asilerde Amerikan silahlarının ele geçirildiğinden bahseden Sovyet propagandasını engellememişti. Aynı fırsatı değerlendiren Bohlen kendi adına konuşarak Kruşçev'e Stalin'in Doğu Avrupa üzerinde katı bir denetim uygulamakla muazzam bir hata yaptığını hatırlattı. Roosevelt ve Churchill'in tavsiyelerini dinleseymiş ve bu ülkelere Finlandiya'ya yapıldığı gibi davransaymış daha iyi olurmuş.
Macar İhtilali'nin tarihi anlamı, Yalta Konferansı paylaşımından sonra Doğu ülkelerine zorla kabul ettirilen halk rejimlerinin derin sevimsizliğini gösterişli biçimde ispat etmesinde yatıyor. Bu yönde Batı kendini tebrik edebilir: Olay onun propaganda tezlerini tasdik ediyordu. Bu da hükümetlere yetiyordu. Amerikalılara göre Yalta
Kruşçev'in gözünde Macar İhtilali, Tito ve Mao Zedong ile birlikte Doğu bloku ülkelerinde uygulamaya koymaya aşağı yukarı karar verdikleri reformlar yolunda bir kazadan başka bir şey değildi. Mareşal Jukov için mesele basitti: ''Ayaklanma," diyordu, "ihtilal karşıtı bir darbedir, belki de meşru sayılabilecek bir memnuniyetsizliğin suçlular tarafından istismarıdır."
Hiç kimse, Marks'ın ifade ettiği gibi, tenkit silahının silahla tenkidin yolunu açacağını, denetlenemeyen yığınların işe karışacağını, halkın figüran olmak ya da destek gücü olmakla yetinmeyeceğini, aksine söz sahibi olmayı büyük gürültüyle talep edeceğini düşünmüyordu
Macar gençliği despotizme karşı ayaklandı. Ardından, bu tarz muharebeye hazırlıklı olmayan, ateş açmaktan ziyade korku salmak amacıyla gelmiş birkaç Rus tank birliğini göğüsleyen isyancı gençler, Macaristan'ın Sovyet lmparatorluğu'nun jeopolitik hareket sahası dahilinde olduğunu unutarak dünyanın en güçlülerinden hiri olan orduyu yendiklerini sandılar.