“[Yazarların] en kötü suçları, kitaplarında, tarihsel süreçte kazananlarla işbirliği yapmayıp, aksine kaybedenlerin, anlatacak çok şeyi olduğu halde bir türlü söz alamayanların bir kenarda durduğu yerlerde dolaşmaktan keyif almalarıdır.”
Auschwitz uygarlık tarihinde bir kopuş ve onulmaz bir kırılma noktasıydı. Günter Grass, 1999’da yaptığı Nobel Edebiyat Ödülü konuşmasında, Adorno’nun o ünlü “Auschwitz’ten sonra şiir yazmak barbarcadır” uyarısının etrafından nasıl dolandığını anlatıyor: “Neyse, biz yine de yazdık.”
