İstanbul İktisadi Ticari İlimler Akademisi’ne bağlı Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksek Okulu’nun Radyo Televizyon Bölümü’nden 1979 yılında mezun oldu. İki yıl Eskişehir Televizyon Enstitüsü’nde yönetmenlik yaptı. Akademik yaşamına 1982 yılında, Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde başladı. “Genç Türk Sineması ve Atıf Yılmaz Batıbeki” konulu teziyle Yüksek Lisansını tamamladı. “80 Sonrasında Türk Sineması’nın Toplumsal Olaylara Yaklaşımı” konulu teziyle “Sinema Doktoru” unvanını aldı. 1996 yılında Doçent, 2002’de Profesör olan Şükran Kuyucak Esen, 1996-2007 yılları arasında Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Sinema Anabilim Dalı Başkanlığı yaptı. 1999-2001 yılları arasında Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekan yardımcılığı görevinde bulundu. 2007-2010 yılları arasında da aynı fakültenin Radyo Televizyon ve Sinema Bölüm Başkanlığı’nı üstlendi. Galatasaray Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde uzun yıllar konuk öğretim üyesi olarak sinema dersleri verdi. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde sinema alanında lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde dersler vermekte; tezler yönetmektedir. Sinema ve iletişim alanında yayınlanmış çok sayıda makalesi ve kitap bölümleri bulunmaktadır. İletişim alanındaki çok sayıda bilimsel derginin yayın kurulundadır. 80’ler Türkiyesi’nde Sinema (2. basım, Beta Yayınları, 2000) ve Türk Sinemasının Kilometre Taşları (Naos Yayınları, 2002) adlı kitapları yayınlanmış, ayrıca 49. Uluslararası Antalya Film Festivali için hazırlanan, Her Şeye Rağmen Ayakta; 90’lı Yıllar Türkiye Sineması (2012) adlı kitabın editörlüğünü ve bazı bölümlerinin yazarlığını üstlenmiştir.