Ahlakiliğin Doğası

Ömer Türker

Ahlakiliğin Doğası Posts

You can find Ahlakiliğin Doğası books, Ahlakiliğin Doğası quotes and quotes, Ahlakiliğin Doğası authors, Ahlakiliğin Doğası reviews and reviews on 1000Kitap.
Başkasını bilmeyi içermeyen bir kendilik bilgisi imkansızdır. Bu sebeple kişi, neyin kendisi neyin başkası olduğunu ayrıştırmakta güçlük çeker .
Fakat insanı, diğer canlılardan ayıran ve "insanî" nitelemesinde içerilen bir özellik vardır ki bu özellik yaşadığımız dünyada canlı ya da cansız başka hiçbir nesne tarafından içerilmez: İnsanın kendisinin ve diğer varlıkların farkında oluşu.
Reklam
Bu anlamda iyi ve kötü bilgisi öylesine kaçınılmazdır ki iyi ve kötüye dair ne denli kuşku oluşturursak oluşturalim kelimenin hakiki anlamıyla kendimizi kuşkunun içeriğine ikna etmeyi başaramayız. Çünkü bildiğimizi bilmiyormuş gibi davranamayız.
“ Bir canlının kendisine ilişkin şuura sahip olması ve bu şuur üzerine tefekkür etmesi için şuurun veya bilincin kendisi ve nesnesini özdeş hâle getirebilecek şekilde saflaşması gerekir. Bilincin saflığı, artık nitelik bakımından daha ötesi düşünülemeyen bir biliş seviyesinde bulunmak demektir. Bu, varlık ile benlik idrakinin özdeş olduğu bir şuur hâlidir.”
Sayfa 25 - Bilincin saflığı
Ahlâki yalnızlıkta birey hangi anlamın ahlâkî tercihi olduğunu belirlemekte güçlük çeker. Böylesi bir farkındalık için dışsallaşmış anlamlardan yardım alma ihtiyacı duyar. Dışsallaşmış anlamlar ise çoğunlukla bireyin alışkanlıklarına tekabül eder. Dolayısıyla birey, kendi ahlâkî konumunu tanımlamakta alışkanlıklarını esas alır. Oysa alışkanlıklar belirli bir ortama bağlı olduğu için yanıltıcıdır. Elverişli bir ortamda cesur, cömert, iffetli ve hikmetli davranışlar sergileyen biri, ortam değiştiğinde korkak, cimri, iffetsiz ve sefihçe davranışlar sergileyebilir. Yine elverişli ortamda merhametli, hayâ sahibi ve mütevazı biri, ortam değiştiğinde gaddar, arsız ve kibirli bir kimseye dönüşebilir. Bu nedenle kişinin kendisine ilişkin ahlâki yargıları, "çoğunlukla gerçekleşen mümkün önermeler" kategorisine girer; olgusal doğruluk barındırır; öngörülebilir ama zorunluluk ve sürekli kesinlikten yoksundur."
... farkındalık yitimi, bilhassa toplumsal yapı ve kurumların aracılığıyla yapılan fillerde kişi kendisini bizzât yapı ve kurumla özdeşleştirdiğinde zirveye ulaşır. Çünkü toplumsal nispetler kişide kimlik hâline geldiğinde ahlâkî anlamlar bu kimliklere bağlı olarak yeni bir forma girer. Öyle ki erdem sanılan erdemsizlikler erdemsizlik sanılan erdemler ortaya çıkar.
Reklam
46 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.