"... birgün vicdanımı tahlil ettiğim vakit büyük bir hayretle garip bir halita kesildiğimi fark ettim. Ben küfür ve imandan, ikrar ile inkârdan, tasdik ile şüpheden oluşmuş bir şey olmuştum. "
Bu âlemde her ne var ise benim sıfatımdır. Ben olmasam, bir şey olmazdı. Ben hepim yahut hiçim, ben hiçim yahut hepim. Zaten hiç ile hep ayn-ı vahit, şey-i vahittir! Lakin cehl-i fark bir şeyi iki adla yad ediyor!
Umk derinlik demek. Â'mak ise umk'un çoğuludur ve derinlikler anlamını taşır. "Hayalin Derinlikleri" olarak günümüz Türkçesine çevirmemiz mümkün. Hayal nedir peki? Sadece teşebbüh(düş) müdür yoksa başka bir anlamı var mıdır bizim zihnimizde oluşmuş? Bir şeyin var olması için zıttı olmalıdır değil mi? İyinin varlığını