Arap Uyanışı & Arap Ulusal Hareketinin Öyküsü
George AntoniusQuotes
19.yy Arap Rönesansı/en-Nahda’nın fikri öncüleri:
-Butros el-Bustânî: Lübnan-Maruni Protestan
-Nazif el-Yâzicî: Beyrut-Katolik Rum
-Faris eş-Şidyak:Lübnan-MaruniProtestan
-Corci Zeydan: Beyrut-Ortodoks
-Şibli Şumeyyil ve Emin er-Reyhanî: Lübnan-Hrıstiyan
-Necib Azurî: Suriye-Hrıstiyan
Selenge YayınlarıKitabı okudu
Sykes-Picot Antlaşması nedir?
"Bu şok edici bir belgedir. En berbat anlamda, bu sadece açgözlülük ürünü değildir; bir başka deyişle, açgözlülük şüphe ile birlik olmuş ve böylece aptallığa yol açmıştır.
Aynı zamanda ikiyüzlülüğün şaşırtıcı bir örneği olarak dikkat çekmektedir"
Hüseyin, kurnazlık ve beceriklilik açısından, Türkler için bir rakipten daha fazlasıydı; mükemmel bir maharetle hareket etti. Cihad çağrısını onaylaması yönündeki taleplere, ustası olduğu o dağınık ve belirsiz düzyazısıyla coşkulu bir yanıt verdi. Mukaddes Savaşı tüm kalbiyle destekleyeceğini ve zafere varması için tüm benliğini dua etmeye adadığını yazdı. Bunu açıkça onaylamaya gelince, düşmanın misilleme korkusu nedeniyle, bu, söz konusu bile olamazdı. İngiliz donanması Kızıldeniz'de üstündü, Cidde ve Hicaz'ın kıyıları tamamen onların kontrolündeydi. Kendisini açıkça cihadla ilişkilendirmesi halinde İngiltere; Hicaz limanlarını ablukaya alabilir belki de bombalayabilir, gıda kaynaklarının deniz yoluyla gelmesini engelleyebilir, halk zaman içinde kıtlıkla karşı karşıya kalabilirdi. Bütün kalbiyle Kutsal Savaşı desteklerdi elbette, ancak Hicaz'daki olası bir kıtlığın kabilelerin isyanına yol açmaması için kamuoyuna açık bir şekilde bunu yapamazdı. Sultan'ın sonsuz bilgeliğiyle durumu anlayacağından emindi.
Sayfa 115Kitabı okudu
Arap ulusal hareketinin ilk organize çabaları, Abdülhamid'in tahta çıkışından iki yıl önce, Beyrut'taki Suriye Protestan Koleji'nde eğitim gören beş gencin gizli bir dernek kurduğu 1875 yılına uzanmaktadır. Bunların hepsi Hristiyandı. Ancak Müslüman ve Dürzilerin de katılımının önemini gördüler; bir süre sonra, farklı inançlara sahip ve ülkenin aydınlanmış elitlerini temsil eden yirmi iki kişiyi derneğe üye yapmayı başardılar. Avrupa modelinde Masonluk Suriye'ye yeni girmişti. Bu gizli derneğin ileri gelenleri, kendi üyelerinden biri aracılığıyla yeni kurulan Loca'nın faaliyetleriyle de ilgilenebildiler.
Örgütlerinin merkezi Beyrut'tu. Şam, Trablus ve Sidon'da [Sayda] şubeler açtılar. Hedefleri açıkça devrim olduğundan, reklam ve tanıtım yapmaya pek merakları yoktu. Kendi usulleri ilk başta tamamen görüş alışverişinde bulunacakları ve planları tartışacakları gizli toplantılarla ve siyasî fikirlerinin kişisel kanallar aracılığıyla yayılmasıyla sınırlıydı. Sonunda, üç dört yıl el altından teşkilatlanmanın ardından, kendi kendilerine hitap etmeye devam etmenin yalnızca kendi şevklerini artırmaya hizmet edeceğini anlayıp, çağrılarını genişletmeye karar verdiler. Seçtikleri yöntem, tetikte bekleyen Türk bürokrasisi altında kendilerine açık tek yöntem olan, sokaklarda isimsiz pankartlar asmaktı.
Sayfa 69Kitabı okudu
Suriyelilerin gözünden bir Cemal Paşa [I. Dünya Savaşı'nda Suriye Valisi] portresi:
"Suriye'de geçirdiği üç yıl, onu vasat bir general ancak keskin ve enerjik bir yönetici, duyarsız ve saf bir politikacı olarak ortaya çıkaracaktı
Ne zaman tutkuları uyandırılsa –ki bu sıklıkla olurdu- bir kabadayıya dönüşürdü."
Selenge YayıneviKitabı okudu
Arapların ayaklanması, Türkiye'nin karşılayabileceğinden daha büyük kayıplara yol açtı. İyimser bir tahmine göre, Mart 1918'in sonunda yalnızca Türk - Arap Savaşlarında, Türklerden 4.800 kişi öldü, 1.600 kişi yaralandı ve 8.000 kişi de esir alındı. Bu rakamlar Türk saflarından firar eden Arapların sayısını içermiyor. Ayrıca buna ek olarak Arapların askeri eylemleriyle hareketsiz kılınan, Medine'de 12.000, Maan'da 7.000 ve demiryolunun ara bölümlerinde çeşitli noktalarda 3.000 kişilik garnizonlar vardı. Toplamda, Arap İsyanı'nda öldürülen, yakalanan veya kontrol altında tutulan Türklerin sayısı zaten 35.000'e ulaşmış durumdaydı. İlaveten, kuşatılmış garnizonları ikmal ve teçhiz etme sorunu giderek zorlaşırken, baskı da artıyordu.
Storrs ve Clayton, Mısır'da ikamet eden Arap liderlerle görüşmelere başladı. İlk temas kurulanlardan biri Aziz Ali ve çok ünlü bir ilahiyatçı, politikacı, reformcu ve Müslüman-Arap yeni kuşağın ateşli bir temsilcisi olan Seyyid Reşid Rıza idi. Bu görüşmeler, Kitchener'ın Şerif'e verdiği mesajların müzakeresini gündeme getirdi;
Sayfa 129Kitabı okudu