Selîm Dîvâne, XVIII. asırda yaşayan Kırımlı bir Türk mutasavvıfıdır. Gençlik yıllarında İstanbul'da medrese öğrenimi görmüş, sonra Bosna'ya kadı olarak tayin edilmiştir. Bu vazifesi sırasında tasavvufa meylederek kadılığı bırakan mutasavvıf Kesriye'ye gelerek burada Kâdiriyye'den bir mürşide bağlanıp tasavvuf eğitimini tamamlamıştır. Daha sonra mürşidi tarafından önce Üsküp'e, sonra Selânik'e bağlı Köprülü'ye gönderilerek irşâd faaliyetlerini sürdürmüştür.
*
Eserde, iki kitap birden okuyucuyla buluşturuldu. Birinci kitap olan Burhânü'l-Ârifîn, muhtevası itibariyle bir tasavvuf klasiği sayılabilir. Selîm Dîvâne bu eserini, “tevhid” meselesinin halk ve mutasavvıflar tarafından nasıl anlaşıldığını ve nasıl anlaşılması gerektiğini izah etmek üzere kaleme almıştır. Eser nefs, mürşid-i kâmil, yol kesiciler, bey'at, vuslat, marifet, cem', hakikat, hulûl ve ittihâd, anasır-ı erbaa gibi kavramları fevkalade güzel bir şekilde izah etmektedir.
Müellifin Miftahu Müşkilâti'l-Ârifîn adlı eserini ise bir Niyâzî-i Mısrî şerhi kabul edilebilir. Eserde başka mutasavvıfların şiirlerinden parçalar alınmakla birlikte, işlenen konu Mısrî'nin bir şiiri etrafında genişletilmiştir. Miftâh, Allah'a ulaşanların (vâsilînin) âdâbı ile henüz ulaşma yolunda olanların (ârifînin) manevî suallerinin anahtarı mahiyetindedir.
152.jpg)
