Atatürkçü Düşünce Işığında Eğitim Politikamız
Mahmut ÂdemSözler ve Alıntılar
Yaşamın her kesitinde olduğu gibi eğitimi de bilime ve akla
dayandırmak en doğru yoldur. Çağdaş Türk insanının
yetiştirilmesinde izlenecek yöntemin ne olması gerektiğini Atatürk
şu veciz sözlerle açık seçik ortaya koymuştur: "Yaşamda en gerçek
yol gösterici bilimdir, fendir".
Yeni Türk toplumunun eğitimi nasıl olacak, Doğu modeli mi, Batı
modeli bir eğitim mi olacak? Bu tartışmaları Atatürk şöyle noktalar:
Efendiler! Asırlardan beri milletimizi idare eden hükümetler
eğitimimizi geliştirme çabalarında bulunmuşlardır. Ancak bu
amaçlarını gerçekleştirebilmek için Doğuyu ve Batıyı taklit etmekten
kurtulamadıkları için sonuçta milletimiz cehaletten kurtulamamıştır.
17 Nisan 1940 tarihinde
"bozkır yeşerten" Köy Enstitüleri kurulmuştur.
Eğitimin hammaddesi nüfus, anahtarı da öğretmendir.
Laik eğitim düzeninde; güneş sistemi, yerbilim, gökbilim gibi konular dogmatik
değil, bilimin ışığında incelenebilir. Laik eğitim; okullarında hiçbir
dinin ya da mezhebin kurallarının zorunlu olarak öğrencilere
öğretilmediği bir düzendir. Laik eğitimin hedefi; bağnaz olmayan, özgür düşünceli insan yetiştirmektir. Öyleyse demokrasinin
güçlenmesi için laik eğitimin birinci görevi; Türk insanına özgür
düşünme, davranış ve yeteneği kazandırmaktır.
Siyasal demokrasi, ancak belli bir ekonomik gelişmişlik düzeyinden
itibaren, gerçekten işlerlik kazanabilir. Üçüncü Dünya ulusları kapitalizm yoluyla bu düzeye hızlıca ulaşamazlar: Asya, Afrika ve
Lâtin Amerika'nın evrimine hakim olan bu iki temel noktadır: Buna
karşılık komünizmin önerdiği çözümler, bu yörelerde etkili
olmamıştır. Komünizmin geçiş evresi denilen evrede, tüm ulusların
yöneldiği hem politik, hem ekonomik tam demokrasiye ulaşmak için
en doğru yol, siyasal özgürlüklerin tümüyle sanayileşmeye feda
edilmesi değildir. Çünkü diktatörlük ve kurumları ya da Batı'daki
kapitalist düzen bir kez yerleşti mi söküp atılması, çok güçtür. Hatta
üretimin büyümesini sağlamak için bu vahşi yöntemlerin en iyi
yöntemler olduğu da kesin değildir: Gereğinden çok fazla merkezi
olarak planlanmış bir ekonominin savurganlıkları, kayıpları ve
yanlışlıkları belki gereğinden fazla olan liberal bir ekonomideki
denli büyüktür.
Bunu, hemen hemen tüm geri kalmış ya da gelişmekte olan uluslar,
az çok net olarak bilmektedirler. Bu nedenle anılan ülkeler;
Atatürkçülüğün öncüsü, hatta ta kendisi olduğu bir karma siyasal ve
ekonomik çağdaşlaşma yönetim biçimini benimsemişlerdir.
1950'li yıllarda Köy Enstitüleri, 1980'lerde de yine Öğretmen
Okulları (ilköğretmen, eğitim enstitüsü, yükseköğretmen) kapatılarak İmam-Hatip Okulları açılmış, bundan öğretmenlik
mesleği büyük yaralar almıştır. Böylece ülkemizde öğretmen eğitimi
yozlaştırılmıştır.