"Yorulmadan sarsar ruhun düşünüşüyle bütün dünyayı”, bu görüş sonraki yüzyıllarda çok rastlayacağımız bir tür metafiziğe kaynaklı eden bir düşüncenin iskeletidir. Hareketin, oluşun nedenini doğaüstü, maddi olmayan tanrısal bir güce bağlamak, ilk hareketin nedenini maddenin dışında aramak, işte ilk kez Ksenophanes'te rastlıyoruz.