Bilgi Felsefesi
A. Kadir ÇüçenBilgi Felsefesi Gönderileri
Bilgi Felsefesi kitaplarını, Bilgi Felsefesi sözleri ve alıntılarını, Bilgi Felsefesi yazarlarını, Bilgi Felsefesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Birisinin içindeki kendi doğrusu tüm yolların kaynağı ve nedenidir.
Modernitenin getirdiği bilim kavramını temele alan post-modern anlayış, öncelikle Modernitenin bilim kavramını eleştirmekle işe başlar."Doğru bilginin tek gerçek kaynağı bilim midir?" ve " Bilim her şeyi açıklayabilir mi?" diye soran Roger Trigg, modern bilimin akılcılık üzerine temellendiğini öne sürer. Trigg, modernitenin bilim, doğru, akıl ve yöntem anlayışlarını bir kez daha irdeleyerek, bu kavramların bilgi için yeterli olup olmadığını sorgular. Trigg'e göre, modern bilim, insan aklını tek şekle sokmaktadır. Sınırlanmış insan aklı, her şeye, nesnel doğruluğu içeren bir bilim anlayışı ile bakmaktadır. Monist bir yaklaşımla hakikatin peşinde koşmanın, insanın inançlarını ve yeni bilgi olanaklarını körelttiğini ileri süren düşünür, modern bilimi tek bir yöntem, önermesi ve akılcı tutumu bakımından eleştirir. Monist, akılcı, realist ve tek yöntemci olan modern bilim, hakikati ve doğru bilgiyi de tekleştirmektedir. Buna karşılık, post-modern anlayışın tümü, bilgiyi ve gerçekliği teklikle değil, çoklukla;akılla değil, diğer olanaklarla ve tek yöntemle değil, birçok yöntemle açıklamayı kendilerine hedef seçmiştir. Çağımız, çoğulcu görüşe paralel olarak, göreceliği de benimsemiştir. Tek gerçek ve doğru yoktur. Sonuçta, bilginin kaynağı konusunda post-modern anlayış, çoğulcu kaynak ve yöntem anlayışı ile inanç kaynağını tamamen yadsımamıştır.
Sayfa 267Kitabı okudu
Heidegger'e göre, doğru yargıda, önermede, tümcede bulunamaz.
Bunlardan daha önsel bir yapıya sahiptir. Doğruluğun özü özgürlüktür.
Çünkü özgürlük doğruluğun temelidir; çünkü özgürlük kendini varlığın-olmasını-sağlama olarak ortaya çıkarır. Başka bir deyişle, özgürlük her durumda varlıkları ne tür varlık olduğu biçiminde varlık yapar. Bu anlamıyla, varlık-ol- masını sağlama, özgürlük, Yunan düşüncesinde aletheia; yani açıklıktır. Varlık-olma olarak varlık, kendini varlık olarak ortaya çıkarır, yani varlık var-oluştur. Özgürlük insana ait olarak değil, onun var-oluşu olarak onu tarihsel varlık yapar. Bu anlamıyla doğruluk, doğru önermelerin bir karakteri değil, fakat varlığın varlık olarak açıklığa çıkmasıyla olanaklıdır.
Sayfa 264Kitabı okudu
Bunalım dönemi içinde genç bir insanı çıkar ve yeni bir bakış açısı; yani paradigma öne sürer. Önceleri büyük bir tepki alan genç bilim insanı, sonraları taraftar bulmaya başlar. Böylece genç bilim insanının yeni paradigmasının etrafında yavaş yavaş yeni bilim insanları bir bilim topluluğu kurmaya başlar. Böylece iki bilim topluluğu karşı karşıya gelmiş olur. Öncelikle yeni paradigma, eski paradigmayı kabul eden bilim topluluğu tarafından büyük bir tepki ile karşılanır. Eski topluluğun yaşlı üyeleri genç bilim insanının önerdiği yeni paradigma karşısında büyük bir karşı koyuş yapmalarına rağmen, eski paradigmayı kabul edenler arasından bazı genç bilim insanları topluluktan ayrılarak, yeni paradigma etrafında toplanırlar. Ne zaman yeni paradigma eski paradigmadan daha çok bilim topluluğuna sahip olursa, devrim gerçekleşir. Devrimin gerçekleşmesi ve eski paradigmanın yaşlı üyelerinin ölmesiyle yeniden olağan bilim dönemine girilir. Bulmaca çözme işlemi devam eder.
Sayfa 257Kitabı okudu
Olguların mantıksal resmi düşüncedir.
-Wittgenstein
Sayfa 250Kitabı okudu
Wittgenstein'a göre, dünya, var olan şey durumlarının (olguların) toplamıdır. Şey durumlarını resim kuramıyla açıklayarak, gerçekliğin yapısını mantıksal yapıya özdeşleştirmiştir. Doğru önermenin, doğru resmedilmiş şey durumu olduğunu ileri sürer. Cümle, resim ve şey durumu arasındaki ilişkiyi çok iyi anlayan Wittgenstein, gerçekliği zihnimizde canlandırdığımız olarak yorumlar. Gerçeklik ve düşünce benzeşiminin dille ifade edildiğini belirterek anlamlı cümleler üzerinde durur.
Sayfa 245Kitabı okudu