Cep Felsefe Sözlüğü

Yeryüzünde,önce cumhuriyet halinde yönetilmemiş bir devlet bulmak olanaksızdır:insan yaratılışının doğal gidişi budur.Önce birkaç aile ayılara,kurtlara karşı bir araya gelir;buğdayı olan buğdayını,odundan başka bir şeyi olmayanla değişir. Amerika'yı keşfettiğimiz zaman bütün boyları cumhuriyetlere ayrılmış bulduk;dünyanın bütün bu kesiminde topu topu iki krallık vardı.Bin ulus içinde boyunduruk altına girmiş ancak iki ulus bulduk.

Sappho

Şimdi,hangisi daha iyidir,yurdumuzun krallıkla yönetilen bir devlet olması mı,yoksa cumhuriyetle yönetilen bir devlet olması mı? Çözümünü zenginlere sorun,hepsi aristokrasiyi yeğ tutarlar;halka sorun demokrasiyi ister:krallardan başka kralları beğenen yoktur.Peki nasıl oluyor da hemen hemen bütün dünya hükümdarlar tarafından yönetiliyor?Onu,kedinin boynuna bir çıngırak asmayı öneren farelere sorun.Ama doğrusunu isterseniz, bunun gerçek nedeni,önce de söylendiği gibi,insanların pek seyrek olarak kendi kendilerini yönetmeye layık olmalarıdır.

Reklam

Sappho

İyi yurttaş olmak için,çoğu zaman,başka yerlerde yaşayan insanların düşmanı olmak acı bir şeydir.Eski Cato,bu iyi yurttaş,senatoda düşüncelerini dile getirmek için konuşurken her zaman:<<Benim inancım budur;yıkılsın Kartaca!>> derdi.İyi yurttaş olmak demek,yurdunun ticaretle zenginleşmesini, silah üstünlüğüyle de güçlü olmasını dilemektir. Kuşkusuz bir ülke,bir başka ülke zarar görmeden kazanç sağlayamaz,başkalarını mutsuzluğa düşürmeden de kimseyi yenemez. Demek ki insanlığın hali budur,demek ki kendi ülkesinin yükselmesini dilemek, komşularının felaketini dilemektir.Yurdunun hiç bir zaman ne daha büyük,ne daha küçük ,ne daha zengin,ne daha yoksul olmasını isteyen adam dünya yurttaşı olur

Sappho

Bana öyle geliyor ki insanların çoğu yasalar çıkarmak için doğadan yeterince sağ duyu almışlardır,ama herkeste doğru yasalar çıkaracak kadar adalet yok.