Bilindiği üzere "Cezmi" Türk Edebiyatının ilk tarihi romanı. Açık söylemek gerekirse, kitap hakkında yanıldım, dahası şaşırdım. Ben savaşlar kahramanlıklar bekliyordum ama umduğumu pek bulamadım. Kitap Cezmi adında bir askerin hayatıyla başladı Adil Giray, Perihan ve Şehriyar'ın aşk üçlemesiyle bitti. Cezmi, başrolken, birden figüran oluverdi. Güzel olmasına güzel severek de okudum, dili biraz ağır, yazım imla hatası fazlaca da olsa akıcı bir roman. Üzücü olan şu ki kitabın yarım kalmışlığı var.
.
Aşkın nelere kadir olabileceğinin delillerinden roman. Cemal Safi'nin şu dizeleri sanırım romanın özeti niteliğinde:
"Niceler sultandı, kraldı, şahtı.
Benimle değişti talihi bahtı,
Yerle bir eylerim tac ile tahtı,
Akıl almaz hünerlerim var benim..."
(Tek Hece)