Bir ülkenin ekonomik koşullarının ve dünya medeniyeti içindeki konumunun ne derece kültürü ve düşünce sistemi ile ilişkili olabileceğini, bu kitabı okuyunca daha iyi anladım.
İnsan yaşamı ve devlet siyasi yapısı için yön verici etkisi olan düşünce sistemlerini tarihi geçmişi ile bugüne kadar detaylı bir anlatımla okuduğumuzda, bugünkü Çin'e bakışımız tamamen değişmektedir.
Batı medeniyetinin tarihsel gelişiminde 15.yy dan sonra etkisini gösteren düşünce sistemleri ve felsefenin Çin'de M.Ö 1000 lere kadar uzanan seyrini, toplum yapısı ve devlet yönetimi üzerindeki hâkimiyetini görüyoruz.
Bilim ve medeniyeti, Batı uygarlığı ile özdeşleştiren ve her türlü gelişme - çağdaşlaşma için, kaynağı Batı olarak gören "Aydin" kesimin, artık at gözlüklerini atarak, kendi kültür - düşünce yapımızın temelleri üzerinde ancak bir toplumsal gelişme ve ilerleme sağlayabileceğimizi görmeleri zaruridir.
Teknolojik ürünler ithal etmekle veya bazı yaşamsal fiziki koşulları Batı'ya benzeterek gerçek bir gelişmenin sağlanamayacağını acilen öğrenmemiz gerekiyor. Temel unsurun "İnsan" olması dolayısıyla, bir ülkenin medeniyet içinde bir yer edinebilmesinin de ancak insani vasıflarının gelişmesine bağlı olduğu görülmelidir. Bu vasıfların da ancak kültür - düşünce sistemi - yaşam felsefesi sayesinde topluma kazandırılabileceğini anladığımızda, yeniden dünya medeniyeti içindeki gerçek konumumuza ulaşacağız...
