Sözler ve Alıntılar
Hep “biz”den olan, bizim gibi düşünen, bizim gibi yaşayan insanlar aramayı sürdürüyoruz. Buluyoruz da. Burnumuz her yerde tanıdık kokusu alıyor. Hep “bizimkiler”den güç alıyoruz. Kamuda ve hatta özel sektörde yükselmeler hep bazı toplumsal asansörler sayesinde oluyor. Hemşericiliğin, hısımı, akrabayı, eşi dostu, “bizimkiler”i kayırmanın alıp yürümüş olması eski soy-sop tarzı örgütlenmemizin bakiyesi davranışlardır. İdeolojik-siyasi segmentlerin sembolleri (örneğin bayrak, Atatürk, din, Türklük, Batılılaşma, laiklik gibi) de toplumumuzun tarihsel belleğinin bir devamı niteliğindedir ve fanatizm için çok verimli bir besiyeridirler. Sürekli birbirimize sataşıyoruz, niye böyle yapıyoruz diye sormadan. Suçu hep diğerlerine, öteki ilden, öteki partiden olanlara atıp duruyoruz. Hepimiz iltimastan, adam kayırmacılıktan, haksızlıklardan yakınıyoruz ama hepimiz aynı davranış kalıbının içindeyiz. “Sen benim kim olduğumu biliyor musun?” diyenler, ne çok burada! İşte o her birimizin “kim” olduğumuz, sırtımızı dayadığımız yer ise, fanatizmimizin atlama tahtasıdır.
Korkuyorum, kahramana ihtiyacım yok!
Korkuyorum! Herhalde içinde bulunduğumuz fanatik ortamda insanlar ölümü sıradanlaştırırken; sağ kurtulan askerler "Neden ölmediniz! Niye sağ döndünüz, cenazenizi bekliyorduk!" diye hainlikle suçlanırken; komşu ülkelere yönelik askeri operasyonlar kışkırtılırken; faşizm yükselirken korkmaktan utanmamak gerekir. Daha fazla kahramanlara ihtiyacımız yok! Kahramanlar hep ölümü istiyor, kendilerinin ve ötekilerin ölümünü, Kahramanlar hep ölüyor.
Sayfa 13 - Kubilay Akman • Ayrışma, Çatışma ve FanatizmKitabı okudu
Descartes: "Aklın yaptığı her şeye vicdan tanıklık etmez."
Sayfa 173 - Armağan Öztürk • Kant, Adalet, BarışKitabı okudu
Ahlaki özgürleşmenin önündeki gerçek engel, ahlaksızlık (amoralism) değil, fanatizmdir.
Sayfa 31 - Hakan Poyraz • Fanatizm, Bağlanma ve AhlakKitabı okudu
Ölmek için yaşamak gerekir.
Diyelim ki, bugün İkinci Cumhuriyetçi düşünceyi destekliyorsun. İkinci Cumhuriyetçilerle konuşmaya kalktığında, diyelim ki AKP’yi eleştiren bir söylemle çıkarsan karşılarına hemen orducu olmakla, İttihat ve Terakkici olmakla, darbeci olmakla suçlanıyorsun. Bu da fanatik bir tutum. Şimdi, bunların ikisinin karşıtı yok mu? Ben hem ordunun birtakım söylemlerine karşı olup hem AKP karşıtı olamıyor muyum? Yani ikisi birden olamaz mı? Öbür taraftan, diyelim ki çok Kemalist, çok ulusalcı bir tarafa geçtiğinde de, liberal bir söylemi savunmaya çalıştığında, o zaman da dinci oluyorsun. Bunun ortası yok. İkisi hakikaten uç nokta, onun için aşırı.
Cumhuriyetin kuruluş yıllarında otoriter ve totaliter bir yönelim, Türkçü ısrarlar olduğu doğrudur ama bunlar daha ziyade yeni bir ulus-devlet inşası sırasında kurucu elitlerin kendi aralarında baş gösteren, topluma yansımayan eğilimlerdir.
Sayfa 50 - Erol Göka • Fanatizmin Psikolojisi ve Türklerin Psikolojisinde FanatizmKitabı okudu