İstanbul Boğazı (Karadeniz), Çanakkale Boğazı ve Marmara denizinden meydana gelmekte olan Boğazlar Bölgesi ve de Karadeniz, tarih boyunca siyasî ve askerî mücadelelere sebep olmuştur. Boğazlar, Karadeniz’den sıcak denizlere çıkış için en önemli yol olup, doğu ile batı, güney ile kuzey arasındaki menfaat çatışmalannda odak noktasıdır. Karadeniz ve Boğazlar, bilhassa Rusya için hayatî öneme haiz olup, Osmanlı Dev-leti’nin son yüz yılının, iki ülke arasındaki Boğazlara hâkim olma mücadelesi ile geçtiği bilinmektedir.
I. Dünya Savaşı esnasında gizli anlaşmalarda Boğazlann konumu önemli bir pazarlık unsuru olurken, bu durumun, Sevr ve Lozan Antlaş-malan’nda da önemini koruduğu görülmektedir. îstiklâl Savaşı’nda, Mi-sakımillî’de Boğazlara yer vermek suretiyle bu konuya verilen önem gösterilmiştir. Lozan Anlaşması sonrasında takip edilen akılcı politikalar sayesinde, Montreux ile Boğazlardaki Türkiye hâkimiyeti yeniden tesis edilebilmiştir.
