Bilimsel gelişme toplumun maddi hayatı üzerinde etkili olurken, ahlaki gelişme de manevi hayatı üzerinde etkili olmaktadır.
{•Bilim, ahlak ve dini ayrı düşünmek yerine, toplu düşünmek birey dinamik gelişimi için daha faydalıdır.}
...insanlar hayatı diğer insanlarla etkileşim halinde yaşamaktadırlar. Bu etkileşim, çok yönlü ve çok boyutlu bir anlam taşımaktadır. Hatta bu etkileşim, zaman, mekan ve şartlara göre de değişmektedir. Hayat bir nehir misali devamlı aktığına göre yeni şartlar, yeni ilişkileri ve etkileşimleri beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla insanlar arası ilişki ve etkileşim de buna göre farklılaşmaktadır. İşte sosyoloji değişen bu ilişkileri tespit, tahlil ve yorumlayarak ortaya koymakta ve geçmiş ile bugün arasında nasıl bir farkın olduğunu anlamamıza ve geleceğe dair de öngörülerde bulunmamıza imkan sağlamaktadır.
Aristoteles : “Aristoteles’e göre, doğa hiçbir şeyi gelişigüzel ya da amaçsız yapmaz ve doğadaki bütün süreçler belirli bir amaca hizmet eder.
Her şeyin Tanrısal bir biçimde düzenlenmiş olduğu için bir amaca yönelmiş bulunduğunu söyleyen Aristoleles’te, ereksel nedensellik, fâil ve formel nedensellikten, mantıksal,zamânsal ve ontolojik olarak önce gelir.
...
Aristoteles’e göre, “ Tanrı için ilk kanıt ana nedendir. Devinimi ortaya çıkaran bir şey olmalı ve bu şeyin kendisi devinmemeli, başlangıç ve bitimsiz olmalı (eternal), töz ve güncellik (fiîli varlık) olmalı.
Sosyoloji insana, köşeli bakma yerine yuvarlak görme imkanı sağlar. Zira hayat tek boyutlu, tek renkli, tek çizgili bir yol olmaktan ziyade çoklu bir ilişkiler ve etkileşimler ağıdır.