Din ve Devrim

390'da Serapis Tapınağı ve bitişiğindeki büyük İskenderiye Kütüphanesi bir Hıristiyan güruhu tarafından tahrip edildi; yirmi beş yıl sonra da, zeki ve güzel filozofve matematikçi Hypatia, St. Kiril'in kışkırtıcı bir keşişler çetesitarafından aynı kentte vahşice öldürüldü. Bu iki şiddet eylemi, Mısır putperestliğinin sona erip Hıristiyan Karanlık Çağlarının başladığına işaret ediyordu.

Reklam

S.

Oysa ışık, tanrının görüşüydü; yaşayanlar yaşamın her anında güneşin her şeyi gören o şaşmaz bakışı altındaydı. Kaçıp kurtulamazclınız ondan. Güneş ve ay yaşayanları görüyordu, yıldızlar görüyordu. Bu durumda ölüm ve yaşam bir döngüydü; güneş batıyorsa mutlaka doğacaktı, doğuyorsa batacaktı. Ay da öyle. Osiris ölüp dirilmişti; ölenler Osiris oluyordu özetle. "Kendini kaldır, ey Osiris, yeniden bir omurgan var..." Öyleyse omurga korunmalıydı. Mısırlılar işte bu yüzden bedenlerine bağlıydı; onu ölümden sonra da korumak için ellerinden geleni yaptılar. Beden, henüz ruhtan aynlmamıştı çünkü.

S.

Farklıyız; onlar yaşamın kural, ölümün ise geçici bir istisna olduğuna inanıyorlardı; ölümü yenebileceklerine inandılar. Biz ise ölümün kural, yaşamın istisna olduğu başka bir düzlemdeyiz. Ölmeden önce mümkün olduğunca yaşamaya çalışıyoruz. Sahte ışıklar gözümüzü kamaştırdığından, güneşe, aya, yıldızlara dönüp bakmayı çoktan unuttuk.

S.

Pagan "Tanrılar çok'' demektir ki, Latince paganus sözcüğünden türetildiği kaydedilmektedir. "Köylü" demektir. Köylülerin tanrıları her zaman çok olmakta ve her zaman indirime karşı direnmektedirler. Köylüler direndikçe, semavi dinler indirimden vazgeçmekte, tanrı çok olmaya devam etmekle birlikte tekmiş gibi davranmaktadır. Natolya'nın Anatolya olması böyledir. Hıristiyanlık kırsal bölgelerde tutunabilmek için pagan olmuştur diye anlayabiliriz. Tek olan nasıl çok olabiliyor? Baba-oğul-kutsal ruh var; çok ve tektir. Azrail, İsrafil, Cebrail, Mikail var; çok olmakla birlikte tekliğe halel getirmemektedir.

S.

ister iktidar olsun ister muhalefet peşinden gideceği birini arıyor hep

Toplumların içine düştükleri ümitsizlik hali, maruz kaldıkları baskılar, yoksulluklar ve yoksunluklar onları bir kurtarıcı fikrine ve beklentisine sürüklemiş, gelecek bir kurtarıcının onları içinden çıkarıp kurtaracağı duygusu onlara yaşama ümidi ve gücü vermiştir.