Tolstoy bu kitabında, hukuk sistemini ağır eleştirerek adalet sistemindeki yanlışı, vicdanı, yobazlaştırılmış dini ve pişmanlığı anlatarak bunların tümden değiştirmenin mümkün olup olmadığını sorguluyor ve bizleri de sorgulatıyor.
Bütün insanlarda olduğu gibi her insanda iki farklı insan türü olduğunu, biri hiçbir menfaat gözetmeksizin başkalarına yarar getirecek iyilikler peşinde koşan ruhsal insan, diğeri de bencil, yalnız kendisi için iyilik arayan ve bu iyilik için dünyanın bütün iyiliklerini gözden çıkarmaya hazır tensel insan...
Kitaptaki ana karakterden biri olan Nehlüdov, yıllardır ikinci insan kategorisine girmiş ve gençlik yıllarında dürüstlüğüyle nasıl gururlandığını, doğru sözlü biri olduğunu, şimdiyse boğazına kadar yalana, çevresindeki herkesin doğru olarak kabul ettiği en korkunç yalana batan bir insan olduğunu keşfeder ve kendinden iğrenmeye başlar.
Kitap bitti bitmesine ama ayağında prangalarla boğucu sıcakta yürüyen mahkumların yorgunluğu çöktü üzerime bir de yeterli beslenmediği için ölmek üzere olan bebeğin masum gülümsemesi.Toprak mülkiyetinin acımasızlığı kaldı üzerime bir de adaletsizliği. Sokakta giysileri eskimiş çıplak ayakla koşturan insanlar geldi gözümün önüne, bir de merhamet hissi. Bir acizlik kaldı üzerime, bir de vicdan. Bir çaresizlik kaldı üzerime bir de açlık. Hapishanenin leş gibi kokusu sindi üzerime, bir de Maslova'nın acıklı hikayesi. İnsanların kötülüğü çöktü kalbimin taa orta yerine, bir de sınıf ayrımcılığı. Ama en çok, şimdiye dek tekrar okumadığım için bir pişmanlık çöktü üzerime, bir de kızgınlık...
