Mirov dikare bibêje ku Hacî Qadirê Koyî yê ku di çaryeka yekem a sedsala 19an de ku jê re serdema neteweperestiyê tê gotin li Koysancakê dest bi jiyana xwe kir û paşê di heman sedsalê de li Stenbolê wefat kir, di avakirina wê de roleke sereke hebû. Gotûbêja neteweperestiya kurd. Dikare bê gotin ku hem bi helbestên ku nivîsandiye hem jî bi perspektîfa ku di berhema bi navê Mem û Zîn a ku Ahmedê Xanî di sedsala 17’an de nivîsandiye, bi dest xistiye. Beşên di pêşgotinê de, ango pêşgotina Mem û Zînê, ku rewşa Kurdan a wê demê vedibêje û hesreta dewleta Kurdî tîne ziman, kevirên bingehîn ên neteweperweriya Kurd in. Ji ber vê çendê çaryeka dawî ya sedsala 17. dema ku ev berhem hatiye nivîsandin, ji aliyê hin nivîskarên neteweperest ve weke destpêka neteweperestiya Kurd tê dîtin. Lê nîqaşên li ser vê mijarê hê jî dewam dikin. Di lêkolîneke dawî de li ser vê mijarê di navbera Amir Hasanpûr û Ebbas Valî de nîqaş tên kirin. Amir Hasanpour, sedsala 17-an wekî serdema feodal a neteweperweriya kurdî pênase dike, berhema Amedê ya Mem û Zîn bi nav dike. Ji aliyê din ve Abbas Valî diyar dike ku ne pêkan e ku neteweperweriya ku têgeheke nûjen e, bi feodalîzmê re bê girêdan û neteweperweriya kurd weke diyardeyeke nûjen tenê di sedsala 19an de dikare bê gotin.
