Osmanlı’da Felsefe ve Aklî Düşünce
İslâm Medeniyetini 13. asırdan 20. asrın başlarına kadar güçlü bir şekilde temsil eden Osmanlı Devleti, özellikle 16. ve 17. asırlarda sahip olduğu siyasî gücün yanında kültürel bakımdan da genelde dünya, özelde ise İslâm Medeniyeti tarihine damgasını vurmuştur. Bu durum günümüzde ilim dünyası tarafından kabul edilmekle beraber -ne yazık ki- Osmanlı kültür hayatı, hâlen İslâm kültür tarihinin üzerinde az sayıda çalışma yapılmış bâkir alanlarından birisi olmaya devam etmektedir.
Döneme ait çalışmaların az oluşunda, döneme ait çok sayıda el yazmasının –halen- neşredilmemiş olmasının yanında, dönemin bilim tarihi açısından önemli bir süreç olmadığı ve öncekilerin taklidinden ibaret olduğu kanaati de etkili olmuştur. Önceleri ilmî mahfillerde yüksek sesle dile getirilen bu kanaat –özellikle- 1999 yılı (Osmanlı’nın kuruluşunun 700. yılı) sonrasında ivme kazanmaya başlayan Osmanlı kültür ve düşünce tarihi çalışmaları ile değişmeye başladığı görülmektedir.
Elinizdeki çalışmada Molla Gürânî (ö. 1488), İbn Kemâl, Taşköprülüzâde, Kâtib Çelebi, Kınalızâde Ali, Birgivî, Ebussuud Efendi, Aziz Mahmud Hüdayî, Evliya Çelebi, Saçaklızâde, Hâdimî, Ahmed Cevdet Paşa başta olmak üzere Osmanlı düşüncesine katkı yapmış önemli âlimler ele alınacak, onların Osmanlı kültür ve düşünce tarihine katkıları tartışılacaktır.
