Edebiyatı ve sanatı bir üretim faaliyeti olarak gören yaklaşımın
öncülerinden olan Pierre Macherey bu çalışmasında ideolojinin
edebiyat alanında nasıl işlediğini göstermek üzere bir teorik çerçeve
kurarken Tolstoy’dan Borges’e, Jules Verne’den Balzac’a, Defoe’dan
Rousseau’ya farklı yazarlar ve eserler ışığında edebi üretimin
temel sorunsallarını tartışıyor. Edebiyat eserini kendi nesnesinden
mahrum bir söz ve hezeyan olarak kavrayan öznelci/izlenimci görüşe
karşı eserin dolayımlayarak temsil ettiği ideolojik içerik ve bu içeriğin
somutlandığı nesnel üretim mekanizmasını vurgulayan Macherey,
Marksist teorinin edebiyat eleştirisinde ulaştığı en sofistike
modellerden birini ortaya koyuyor.
“18. yüzyıl ideolojisinin yetindiği kurmaca doğuş, ıskalanmış bir
doğuştur: Kıyıya vurmuş enkazla birlikte, bütün toplum Robinson’a
tohum gibi verilmiştir. Çünkü toplum onun için bir özniteliktir, bir
‘özellik’tir: Onun bu toplumu bütün olarak yeniden inşa etmesi
imkânsızdır.”
