Efruz Bey, Ömer Seyfettin’in yarattığı en ilginç ve ayrıksı tiplerinden biridir. Efruz Bey tiplemesi etrafında bir roman ya da hikâye serisi yazmayı planlayan Ömer Seyfettin, bu
serinin ilk hikâyesini 10 Aralık 1919 tarihinde Vakit gazetesinde tefrika etmeye başlar. Yine aynı gazetede beş fasıl hâlinde yayımlanacağı duyurulan eserin birinci faslı olan “Hürriyete Layık Bir Kahraman” on üç gün boyunca tefrika edilir ve ayrıca bir kitap olarak da basılır. Fakat diğer bölümler ilan edildiği hâlde yayımlanmaz. Bu bölümler ancak yazarın ölümünden sonra yayımlanacaktır.
Efruz Bey, Osmanlı modernleşmesinin ürünü olan tüm dejenere tiplerin âdeta bir özetidir. Felsefe, dil, toplum, eğitim gibi alanlarda yüzeysel bilgi sahibi olan Efruz Bey ne Batı’yı ne de Doğu’yu tam olarak anlayabilmiş, arafta kalmış bir tiptir. Bu arafta kalma hâli onun tüm iş ve
düşüncelerinde trajikomik bir durum yaratır. Ömer Seyfettin, Efruz Bey ile Türk edebiyatında alafranga tiplemesinin en başarılı örneklerinden birini yaratmış ve kendinden sonraki alafranga tiplemelerine de ilham kaynağı olmuştur. “Efruz Bey, memleketimize ait tiplerin ve bazı meyil ve itiyatların, sanatkârane bir mübalağa
ile çizilmiş bir karikatürü hükmündedir.”
Pertev Naili Boratav
