Sözü edilen savaşların ve soykırımların etkileri sadece bu olaylar sırasında değil, fakat aradan on yıllar geçtikten sonra da varlığını korumuş, kimi sanatçılar ve yazarlar, savaştan yıllar sonra yaşamlarını, savaşın yol açtığı yıkımların üstesinden gelemedikleri için, kendi elleriyle noktalamışlardır.
Çünkü, söyle,
gözyaşlarının sel baskınına karşın,
batan güneşlere yine de hasatları gösteren geceden başka,
nerede yaşayabilirsin hiç tükenmeyen şafak vakitlerini
yeniden ve hep yeniden?